A Walk Among The Tombstones (Το Μονοπάτι Του Θανάτου)

Ένας πρώην αστυνομικός που πλέον εργάζεται παράνομα ως ιδιωτικός ντεντέκτιβ, θα προσληφθεί από έναν έμπορο ναρκωτικών για να βρει αυτούς που απήγαγαν και σκότωσαν την γυναίκα του…

Πριν ξεκινήσουμε, νιώθω την έντονη ανάγκη να πω μερικά πράγματα για τον Liam Neeson, γιατί μερικές φορές «φρικάρω» με αυτά που διαβάζω από διάφορους «wannabe» cine φίλους. Μπορεί ίσως κάποιοι νεότεροι να ανακάλυψαν τον βόρειο - Ιρλανδό ηθοποιό μέσα από τα «Taken» (1,2 & 3), αλλά ο τύπος ξεκινά από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 και μπαίνει πολύ δυναμικά στον χώρο το 1981 με το «Excalibur». Έχει υποδυθεί πάρα πολλούς ιδιαίτερους ρόλους και έχει σχηματίσει τον βασικό του υποκριτικό χαρακτήρα που δεν αποβάλλει σχεδόν ποτέ από πάνω του, όμως δεν έγινε στα γεράματα action hero. Ο παλιόφιλος ο Liam έχει υποδυθεί τον εκδικητικό Darkman, τον τεράστιο Qui-Gon Jinn, τον «δάσκαλο» Godfrey de Ibelin, τον ανυπέρβλητο Ra's al Ghul, και αν αυτοί οι χαρακτήρες δεν είναι action χαρακτήρες, τότε ποιοι είναι; Επίσης θεωρώ γελοίο πως από εδώ και στο εξής κάθε φορά που κάποιοι θα βλέπουν τον Liam Neeson να πρωταγωνιστεί σε ταινία, θα περιμένουν να δουν τον Bryan Mills από τα «Taken», ένα μετριότατο franchise ταινιών που τον ρόλο του Liam θα μπορούσαν να υποδυθούν καλύτερα είτε ο Jason Statham (ποιο action hero πεθαίνεις), είτε ο Steven Seagal που έχει κληθεί άπειρες φορές να αντιμετωπίσει καταστάσεις σαν αυτές που συναντούμε στην «Αρπαγή», με άκρως εντυπωσιακά αποτελέσματα και χωρίς την παραμικρή αμυχή! Καλές ήταν αυτές οι 3 «ταινιούλες» για να περάσεις την ώρα σου (όταν φυσικά δεν υπάρχει άλλη επιλογή), αλλά δεν είναι χαρακτηριστικές του ταλέντου του Liam Neeson. Μην τρελαθούμε κιόλας.

Πάμε τώρα στο «A Walk Among The Tombstones»…

Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Lawrence Block, μια σειρά βιβλίων με ήρωα τον Matt Scudder, τον χαρακτήρα που υποδύεται ο Liam Neeson. Ο Lawrence Block είναι βραβευμένος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων (δεν έχω διαβάσει τίποτα) και αυτή είναι η τέταρτη φορά που μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη κάποιο από τα βιβλία του. Το σενάριο αναλαμβάνει ο εμπειρότατος (ως σεναριογράφος) Scott Frank, καθώς και την σκηνοθεσία (όπου εκεί δεν είναι έμπειρος αλλά μας παρουσίασε το 2007 το αρκετά καλό «The Lookout»), παρουσιάζοντας ένα είδος film noir που βασίζεται εντονότατα στο πολύ πετυχημένο τα τελευταία χρόνια σύμπαν της σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Τι αντιμετωπίζουμε στην σκανδιναβική λογοτεχνία; Καταθλιπτική ατμόσφαιρα, μουντά χρώματα, ηθικά διλήμματα, ρεαλισμό, παραφροσύνη και σκληρή βία. Αυτός είναι γενικά ο χαρακτήρας του «A Walk Among The Tombstones» και για να δημιουργηθεί πετυχημένα η συγκεκριμένη ατμοσφαιρική αίσθηση, τοποθετεί την δράση στη χειμερινή Νέα Υόρκη της δεκαετίας του ’90 (χρονική περίοδος στην οποία εξελίσσεται και το μυθιστόρημα), παρουσιάζοντας μας κατά διαστήματα έξοχη φωτογραφία που συμβάλλει στο βαρύ κλίμα της ταινίας.

«Το Μονοπάτι Του Θανάτου» παρουσιάζεται ως αστυνομικό θρίλερ της παλαιάς σχολής, που θέλει να δείξει σοβαρό και βίαιο και να διαφοροποιηθεί από τα κλισέ του είδους. Δεν έχω διαβάσει το βιβλίο, υποθέτω όμως πως η σκανδιναβική πινελιά ανήκει στον σκηνοθέτη και σεναριογράφο και σε αυτόν θα πρέπει γενικά να προσάψω κάθε σεναριακό λάθος, γιατί τα έχει τα προβληματάκια του. Είναι ένα παράξενο φιλμ νουάρ με αρκετά σκοτεινά σημεία στην ιστορία του, θέλει να περιγράψει ιδιαίτερα προβλήματα και στοχασμούς και εξελίσσεται μεθοδικά μέσα από τους χαρακτήρες που σκόπιμα είναι αντιήρωες. Έχουμε να κάνουμε με έναν πρώην αλκοολικό αστυνομικό που βοηθά εμπόρους ναρκωτικών. Ανάμεσα τους η αλλόκοτη και βίαιη ψυχοσύνθεση των κακών και ένας άστεγος πιτσιρικάς που ονειρεύεται να γίνει ο επόμενος Philip Marlowe. Για να αποφύγει κι άλλο ένα κλισέ, η ταινία παρουσιάζεται σαν φιλμ νουάρ που απουσιάζει παντελώς η εικόνα της μοιραίας γυναίκας (αν και με κάποιον τρόπο δεν μπόρεσαν να το αποφύγουν τελείως) και το συναισθηματικό δέσιμο κινείται γύρω από την σχέση του ιδιωτικού ντέτεκτιβ και του πιτσιρικά.

«Το Μονοπάτι Του Θανάτου» δεν έχει σκηνές θεαματικής δράσης, ανατροπές στην ιστορία του ή κρυμμένα μυστικά. Είναι ρεαλιστικό και σκληρό, όχι μέσα από τις εικόνες που παρουσιάζει, αλλά από τις καταστάσεις που εξιστορεί και μπορούν να τις βιώσουν έντονα μονάχα όσοι δεν είναι εθισμένοι στα σύγχρονα θρίλερ που προσπαθούν κυρίως να εντυπωσιάσουν. Αν αναζητάς ξύλο, μονομαχίες, υπερβολικές ανατροπές και γρήγορη δράση, αυτή η ταινία δεν σου κάνει και δεν διαφημίζεται ως μία τέτοια. Εξελίσσεται σταθερά και μεθοδικά βασισμένο στις λεπτομέρειες της έρευνας και τα στοιχεία του δράματος, με καθηλωτική την ερμηνεία του Liam Neeson που είναι πρωτίστως ηθοποιός και έπειτα action star.

Τα προβλήματα με το «A Walk Among The Tombstones» εντοπίζονται σε θέματα που αφορούν το σενάριο και την εμφανέστατη έλλειψη ανάπτυξης των υπολοίπων χαρακτήρων. Τα πάντα κινούνται γύρω από τον Liam Neeson κάνοντας ανούσια την ύπαρξη των υπολοίπων χαρακτήρων, που είναι όμως απόλυτα ουσιαστικοί όχι για την εξέλιξη της ιστορίας, αλλά για την σκιαγράφηση της αφήγησης. Χωρίς επαναλαμβάνω να έχω διαβάσει το βιβλίο, κατανοώ πως όλοι αυτοί οι χαρακτήρες – αντιήρωες έχουν πολλά να πουν και τα στοιχεία του ψυχισμού τους είναι απαραίτητα για να βιώσεις την δραματικότητα των γεγονότων, ο Scott Frank όμως αποτυγχάνει εντελώς να το κάνει αυτό, ακόμα και στην περίπτωση του πιτσιρικά που παίζει βασικό ρόλο στην εξέλιξη, παρουσιάζεται όμως σαν μια προσθήκη που αν είχε αποφευχθεί, ίσως δεν θα υπήρχε κανένα απολύτως πρόβλημα. Εξίσου σημαντική είναι και η ελλιπής μελέτη των απαγωγέων, καθώς μια πιο βαθιά αποκάλυψη της ψυχοσύνθεσης τους θα βοηθούσε στην κατανόηση των πράξεων τους. Υπάρχει μια μικρή σκηνή όπου οι απαγωγείς παίρνουν το πρωινό τους που σου αφήνει την αίσθηση πως πρόκειται για ζευγάρι και τα «παράξενα» πλάνα με τη μικρή που περνά από μπροστά τους σε slow motion ντυμένη σαν την κοκκινοσκουφίτσα, που ίσως φανερώνουν παιδικά τραύματα ή διαταραγμένη σεξουαλικότητα, στοιχεία που θα μπορούσαν να είχαν αναπτυχθεί πιο διεξοδικά, ώστε να τους αντιπαθήσεις (η και να τους συμπαθήσεις) περισσότερο.

Ίσως όμως ο σκηνοθέτης να δημιουργεί επίτηδες αυτά τα προβλήματα, θέλοντας να δώσει έμφαση στην έκφραση του ψυχικού κόσμου και αδιαφορία για την αντικειμενική πραγματικότητα, παρουσιάζοντας με έναν εξπρεσιονιστικό τρόπο τους «κακούς» και δίνοντας πιο μινιμαλιστική υπόσταση στα «θύματα» ώστε να ταυτιστούμε με το δράμα τους αλλά όχι και με τους ίδιους, που ανήκουν στον υπόκοσμο. Το «A Walk Among The Tombstones» είναι μια ταινία διλλημάτων με κοινωνικές διαστάσεις, που επικεντρώνεται στον Matt Scudder (τον χαρακτήρα που υποδύεται ο Neeson) και τις καταστάσεις που τον περιβάλλουν. Με ηθικούς προβληματισμούς, μουντή σκανδιναβική ατμόσφαιρα, 90’s αισθητική, έντονο ρεαλισμό και ένα βουβό τέλος που κρύβει μια μοναδική ευαισθησία, πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον film noir. Πιο τεχνικό και μονοδιάστατο, δεν σου επιτρέπει να το περιγράψεις αντικειμενικά και αυτό θεωρώ, είναι και το μεγάλο του προτέρημα. Ο Liam Neeson, μακριά από τον «άλλο» του εαυτό ως πρωταγωνιστής σε b- action movies, δημιουργεί για ακόμη μια φορά έναν απόλυτα πειστικό χαρακτήρα που σε παρασύρει στον βυθό του.

Το μεγάλο ατόπημα των συντελεστών του «A Walk Among The Tombstones» είναι ότι εκμεταλλεύτηκαν την αυξημένη τα τελευταία χρόνια δημοτικότητα του Neeson που τον διαφημίζει λανθασμένα ως τον απόλυτο action star, για να μεγαλώσουν την φήμη της ταινίας, με αποτέλεσμα τις εξίσου λανθασμένες προσδοκίες αυτών που πήγαν να την δουν. Οι ίδιοι που συνεχώς διατυμπανίζουν πως το «Taken» ήταν εξαιρετική ταινία!  Μάλλον δεν έχετε δει ποτέ ταινία του Seagal. Όπως ήδη ανέφερα, ο Neeson είναι πρωτίστως ηθοποιός και έπειτα (αφού το θέλεις έτσι) action star. Αν τώρα είσαι από αυτούς που γουστάρουν να βλέπουν στον κινηματογράφο εντυπωσιακά εφέ και μεγαλοπρεπέστατα ηχητικά (όπως είμαι σχεδόν και εγώ), περίμενε να κυκλοφορήσει το φιλμ σε DVD. Από την άλλη, δεν είναι κακό να δίνουμε που και που την ευκαιρία στον εαυτό μας να παρακολουθήσει κάτι διαφορετικό. Διευρύνει τους ορίζοντες μας…