Sir Christopher Lee (1922 – 2015)

Ο κόσμος είναι ένα άχρωμο και λιγότερο τρομαχτικό μέρος χωρίς τον άνθρωπο που τόσο μαγικά στοίχειωνε με την παρουσία του τα σκοτάδια μας…

Ήμουν μικρός (τόσο που δε με θυμάμαι) όταν εκείνο το βράδυ πλησίασα κρυφά με την αδερφή μου το σαλόνι όπου οι γονείς μου παρακολουθούσαν στην τηλεόραση τον Κόμη Δράκουλα. Κρυμμένοι πίσω από τον καναπέ, θελήσαμε να ρίξουμε μια κλεφτή ματιά σε αυτό που συζητούσαν οι γονείς μας στο μεσημεριανό τραπέζι, φανερά ενθουσιασμένοι. Το να παίξει εκείνη την εποχή κάτι πολύ καλό η τηλεόραση ήταν κοσμοϊστορικό γεγονός και από τα λόγια των γονιών μου είχα καταλάβει πως επρόκειτο για ένα έργο που είχαν παρακολουθήσει κάποτε στα νιάτα τους, τους είχε τρομοκρατήσει αλλά και ενθουσιάσει. Κάτι που σαφώς μου κίνησε την περιέργεια. Κοιτάζοντας όμως την οθόνη, δεν καταφέραμε να κρατηθούμε. Μια σκηνή ήταν αρκετή για να γίνουμε αντιληπτοί και να επιστρέψουμε τιμωρημένοι, στα κρεβάτια μας. Ο παράξενος άντρας που σκέπαζε το πρόσωπο του με μια μαύρη κάπα, τράβηξε απότομα αυτή την κάπα για να αποκαλύψει τα τρομαχτικά κόκκινα μάτια του που μου πάγωσαν το αίμα. Και όταν χαμογέλασε, οι ματωμένοι κοφτεροί κυνόδοντες του, στοίχειωσαν για πολλές νύχτες τα όνειρα μου.

Ο Christopher Lee (27 Μαΐου 1922 – 7 Ιουνίου 2015), η πιο τρομακτική ψηλόλιγνη φιγούρα στην ιστορία του κινηματογράφου, έμεινε στην ιστορία ως ο σκοτεινός κόμης Δράκουλας (στην Βρετανική, πιο εκλεπτυσμένη και ρομαντική του εκδοχή – με τα ερωτικά & σεξουαλικά στοιχεία) και ως η απόλυτη ενσάρκωση ιδιαίτερων «κακών» χαρακτήρων, σκοπός του όμως δεν υπήρξε ποτέ το να «φρικάρει» τους ανθρώπους. Το μόνο που επιθυμούσε ήταν να τους εκπλήσσει. Γι’ αυτό είχε εκφράσει και την αποστροφή του για τις σύγχρονες ταινίες τρόμου και τον ωμό ρεαλισμό που παρουσίαζαν. «Εμείς κάναμε παραμύθια, φαντασία, κανένας άνθρωπος δεν μπορούσε να επηρεαστεί και να μιμηθεί τους χαρακτήρες μας στην αληθινή ζωή» είχε δηλώσει, ξεκινώντας παράλληλα την ουσιαστική του αποχή από τον συγκεκριμένο χώρο. Στην Αγγλική Hammer, αυτή που τόσο πιστά υπηρέτησε ως το απόλυτα μακάβριο σύμβολο, επέστρεψε μετά από πολλά χρόνια το 2011 στο «The Resident» (Ποτέ δεν είσαι μόνη) ένα ψυχολογικό θρίλερ, ενώ είχε ήδη καθιερωθεί στις καρδιές (κυρίως των νεότερων που δεν τον γνώρισαν ως βαμπίρ) ως ο επιβλητικός μάγος Saruman.

Πάντα με ενθουσίαζε η εξαιρετική χροιά της φωνής του, που είχε την δύναμη να σε καθηλώνει. Φανταζόμουν μια μοναδική μεταμεσονύχτια ραδιοφωνική εκπομπή, όπου ο Christopher Lee υπό τους ήχους στοιχειωμένων μελωδιών, θα διάβαζε έργα μεγάλων συγγραφέων γοτθικού τρόμου (αργότερα έμαθα πως το έκανε αυτό σε μια σπάνια συλλογή όπου ανάγνωσε έργα του μεγάλου Edgar Allan Poe). Η τεράστια καλλιτεχνική του φύση δεν εκδηλώθηκε μονάχα στη μεγάλη οθόνη, αλλά σε κάθε σχεδόν μορφή. Ήταν συγγραφέας, μουσικός (έπαιζε κιθάρα), τραγουδιστής (εξαιρετικός βαρύτονος) και ένθερμος γλωσσομαθής (μιλούσε Γαλλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, Σουηδικά, Ρώσικα, Κινέζικα αλλά και Ελληνικά – λάτρευε επίσης την Σωτηρία Μπέλλου). Μουσικά συμμετείχε σε albums του Screaming Lord Sutch, των Rhapsody Of Fire κ.α, ενώ ηχογράφησε και ο ίδιος Heavy Metal album το οποίο μάλιστα βραβεύθηκε από το Metal Hammer, ενώ αξιοσημείωτη ήταν η κυκλοφορία του «Jingle Hell» το 2013 που έφτασε στην 22^η θέση του Billboard, κάνοντας τον Christopher Lee τον γηραιότερο εν ζωή καλλιτέχνη με παρουσία στα μουσικά charts.

Ο Christopher Lee απέφευγε να συζητά για την βία και τον είχε στιγματίσει η συμμετοχή του στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου υπηρέτησε στις Ειδικές Δυνάμεις Αλεξιπτωτιστών του Βρετανικού Στρατού (φημολογείται μάλιστα πως συμμετείχε στο μυστικό στρατό του Winston Churchill). Η τέχνη (όπως γίνεται τις περισσότερες φορές) ήταν η διέξοδος από την φριχτή και ενοχλητικά ωμή, πραγματικότητα. Το 2010, σε ηλικία 88 ετών, χρίστηκε ιππότης για την προσφορά του στην τέχνη και τη φιλανθρωπία, και γενικότερα οι τιμητικοί τίτλοι που έχει κερδίσει είναι αρκετοί – δεν χρειάζεται να τους αναφέρω. Ο ανατρεπτικός αυτός άνθρωπος, ο εξαιρετικός καλλιτέχνης, ένα όνομα άρρηκτα συνδεδεμένο με την φαντασία και τον τρόμο, χρειάζεται πάρα πολλές σελίδες για να τον περιγράψεις. Τον λάτρεψα ως Saruman στον «Άρχοντα Των Δαχτυλιδιών», ως Count Dooku στα πρίκουελ του Πολέμου των Άστρων, ως το τέρας του Frankenstein, ως o Λόρδος Summerisle στο καταπληκτικό «The Wicker Man» και φυσικά ως ο κακός Σκαραμάνγκα στο «James Bond: Ο άνθρωπος με το χρυσό πιστόλι», αλλά το να τον παρακολουθείς παρέα με τον εξίσου ιστορικό ηθοποιό (και καλό του φίλο) Peter Cushing σε εκείνες τις κλασσικές ταινίες της Hammer, είναι πραγματική απόλαυση. Η μοναδική «στουντιακή» ατμόσφαιρα εκείνων των παλιών ταινιών, γίνεται ακόμη καλύτερη με την συμμετοχή αυτών των αξεπέραστων ηθοποιών.

Ο sir Christopher Lee, άφησε την τελευταία του πνοή στις 7 Ιουνίου 2015, αντιμετωπίζοντας σκληρά αναπνευστικά προβλήματα, λίγες ημέρες πριν την επίσημη πρεμιέρα της τελευταίας του ταινίας «Angels in Notting Hill». Έφυγε στην αγκαλιά της γυναίκας του, Birgit, με την οποία έζησαν μαζί 50 ολόκληρα χρόνια. Ήταν μεγάλος σε όλα, άρα και σε ηλικία, αλλά τόσο δραστήριος και με τόσο έντονη παρουσία, που θαρρείς θα έμμενε κοντά μας για πάντα. Και γιατί όχι; Όλοι γνωρίζουμε άλλωστε πως ο σκοτεινός κόμης Δράκουλας, είναι απέθαντος…

Μερικές ταινίες του Christopher Lee που ξεχωρίζω:
(στο τελος υπάρχει και μια μουσική πανδαισία)

Σίγουρα πολλά από αυτά τα films ανήκουν σε μια πολύ μακρινή εποχή, δύσκολο να «χωνευτεί» από μάτια που έχουν συνηθίσει σε βαρύγδουπα οπτικά εφέ και κουραστικές 3D προβολές, αν είσαι όμως φίλος του κινηματογράφου και διακρίνεις την επιβλητική υποκριτική, την άψογη σκηνοθεσία, το ευφυές σενάριο και την ατμοσφαιρική φωτογραφία, αυτά τα films θα τα εκτιμήσεις. Τα παλιότερα είναι δυσεύρετα, αλλά η ψηφιακή εποχή, καλώς η κακώς, παρέχει αρκετές «ευκολίες»…

1. «The Curse of Frankenstein» (Η Μάσκα Του Φρανκεστάιν) – 1957

Το ξεκίνημα του Christopher Lee στην Hammer, με πρωταγωνιστή τον Peter Cushing ως Victor Frankenstein και σε σκηνοθεσία του «μαέστρου» της εποχής, Terence Fisher. Ο Lee ως το «Τέρας» είναι εντυπωσιακός.

2. «Horror of Dracula» (Δράκουλας, ο Βρικόλακας των Καρπαθίων) – 1958

Η εκδοχή του κόμη Δράκουλα, βασισμένη στη νουβέλα του Bram Stoker. Τα πάντα σε αυτή την ταινία (σε σκηνοθεσία πάλι του Terence Fisher) εκτελούνται με απόλυτη τελειότητα. Οι δύο μεγάλοι ηθοποιοί, ο Peter Cushing (ως Dr Van Helsing) και ο Christopher Lee (ως κόμης Δράκουλας) είναι στα καλύτερά τους και η διαμάχη τους είναι πραγματικά απολαυστική.

3. «The Hound of the Baskervilles» (H Επιστροφή του Σέρλοκ Χολμς) – 1959

Αν και αυτή η ταινία θα έπρεπε να περιλαμβάνεται σε ένα αφιέρωμα στον μέγιστο Peter Cushing (καλή ιδέα!), ο Christopher Lee ως Sir Henry είναι μοναδικός και αρκετά «διαφορετικός», δείγμα του τεράστιου ταλέντου του. Γενικά είναι μια υπέροχη ταινία, πολύ ατμοσφαιρική και με εκπληκτικούς διαλόγους.

4. «The Mummy» (1959)

Η εκδοχή της Hammer στην κλασσική ιστορία, αν και low-budget αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα του τι μπορείς να κάνεις αν είσαι πραγματικά ικανός. Η συνταγή είναι για μια ακόμη φορά, αυτή της επιτυχίας: Terence Fisher, Peter Cushing και Christopher Lee! Ο ελληνικός τίτλος είναι «Ο Βρικόλακας των Πυραμίδων» γι’ αυτό και δεν θέλησα να τον αναφέρω!

5. «Scream of Fear» (1961) - "Taste of Fear" (original title)

Ένα ακόμα φιλμ όπου ο Lee δεν είναι ο βασικός πρωταγωνιστής, αλλά η παρουσία του είναι ουσιαστική και καταλυτική. Δεν θα γινόταν χωρίς αυτόν. Ο ίδιος είχε δηλώσει κάποτε πως αυτό είναι ίσως το καλύτερο film της Hammer στο οποίο συμμετείχε. Μια διαφορετική ταινία που παίζει με τον φόβο και το μυστήριο.

6. «The Whip and the Body» (Σάρκα και Μαστίγιο) – 1963

Μία από τις πολλές ευρωπαϊκές συμμετοχές του Christopher Lee και μια από ακόμα από τις πολλές αξιόλογες Ιταλικές. Δεν είναι το καλύτερο φιλμ του Mario Bava και το συστήνω για ένα και μοναδικό λόγο: για να καταλάβουν κάποιοι πόσο σπουδαίος ηθοποιός ήταν ο Christopher Lee.

7. «Dracula: Prince of Darkness» (Δράκουλας, ο Άρχων του Σκότους) – 1966

Αυτή η ταινία της Hammer αν και λείπει ο Cushing, θεωρήθηκε από πολλούς ως η καλύτερη της «σειράς». Ο Lee δεν προφέρει καμία λέξη και έχει αρκετά περιορισμένο χρόνο στην οθόνη, κάτι που μπορεί να αποθαρρύνει πολλούς οπαδούς, αλλά είναι ευρηματικός και εξακολουθεί να είναι απειλητικός και να δαγκώνει λαιμούς! Η όλη ταινία είναι ευρηματική και μια από τις πιο ιδιαίτερες στιγμές του Terence Fisher.

8. «Rasputin: The Mad Monk» - 1966

Γιατί επιβάλλεται να γνωρίσεις τον sir Lee και ως Rasputin (στην εκδοχή της Hammer τουλάχιστον – μην ψάχνεις για ιστορικές ακρίβειες). Απολαυστικός!

9. «The Devil Rides Out» (Η Ερωμένη του Διαβόλου) – 1968

Αν και τεχνικά πρόκειται για μια ταινία τρόμου με ισχυρά στοιχεία υπερφυσικού, χρησιμοποιεί έντονα τις «συγκινήσεις» της παλιάς σχολής και ο χαρακτήρας του Lee, ένας τζέντλεμαν και ειδικός σε θέματα αποκρυφισμού, δίνει μια μοναδική αίσθηση σε άλλο ένα κλασσικό φιλμ της Hammer, όπου για μια ακόμη φορά κυριαρχεί η εξαιρετική ατμόσφαιρα.

10. «Dracula Has Risen from the Grave» (1968)

Η ταινία έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την Hammer Films – τα σκηνικά, τη μουσική, την κακία και το μισογυνισμό του Δράκουλα, μια ιστορία αγάπης και δυο υπέροχες πρωταγωνίστριες. Και όπως πάντα, παρουσιάζεται περισσότερο ως ένα τρομαχτικό παραμύθι παρά σαν μια ωμή ταινία τρόμου.

11. «Count Dracula» (1970)

Η εκδοχή του Jesús Franco στην κλασσική ιστορία, παρουσιάζει τον Christopher Lee με μουστάκι, ως τον Δράκουλα που κάθε φορά που πίνει αίμα γίνεται πιο νέος. Η ταινία απευθύνεται κυρίως στους φίλους του Κόμη, αλλά έχει και μια πολύ ενδιαφέρουσα ιδιαιτερότητα: Εμφανίζεται και ο Klaus Kinski ως Reinfierd, ο οποίος λίγα χρόνια μετά θα ενσαρκώσει με την σειρά του τον κόμη, στην αριστουργηματική εκδοχή του Werner Herzog στο Nosferatu, στο φιλμ «Nosferatu the Vampyre» του 1979.

12. «Horror Express» (Δολοφονία στο Εξπρές του Τρόμου) – 1972

Εντάξει, δεν είναι masterpiece, αλλά είναι διασκεδαστικό, με μυστήριο και σασπένς και με εξαιρετικές ερμηνείες. Δίπλα στον Lee, οι Peter Cushing και Telly Savalas.

13. «The Creeping Flesh» - 1973

Οι δυο φίλοι (Lee & Cushing) για μια ακόμη φορά μαζί, σε μια υποτιμημένη κυρίως για τον ελληνικό της τίτλο (Ο Σαρκοφάγος Βρυκόλακας) ταινία τρόμου. Το συνιστώ στους φίλους του είδους που θέλουν να εξερευνήσουν το «κλασσικό». Χωρίς αιματοχυσίες, βασανιστήρια και δυνατούς ήχους να προσπαθούν να αποστάξουν μια ψευδή αίσθηση τρόμου, αλλά με μια διαρκής αίσθηση φόβου και εξαιρετικές ερμηνείες.

14. «The Wicker Man» (Το Καταραμένο Σκιάχτρο» - 1973

Το αριστούργημα του Robin Hardy που «ξεχάστηκε» λόγω της κάκιστης διασκευής του το 2006 από τον Neil LaBute, με πρωταγωνιστή τον Nicolas Cage. Το «The Wicker Man» είναι μια εξαιρετική από κάθε άποψη ταινία. Ο Christopher Lee ως Lord Summerisle απλά σε καθηλώνει!

15. «The Man with the Golden Gun» (Τζέιμς Μποντ, Πράκτωρ 007: Ο Άνθρωπος με το Χρυσό Πιστόλι) – 1974

Εντάξει, το ομολογώ… Μετά την απίστευτη εξέλιξη που έχει δεχθεί ο 007, οι παλιότερες εκδοχές του μοιάζουν απόλυτα…ξεπερασμένες. Είναι όμως έτσι; Μπορεί ο Daniel Craig να είναι ο απόλυτα macho James Bond, αλλά ο χαρακτήρας του Ian Fleming ήταν ο κλασσικός τζέντλεμαν Βρετανός, με τους εκλεπτυσμένους τρόπους και την αξιοπρόσεχτη αποτελεσματικότητα, που μονάχα οι Sean Connery και Roger Moore μπόρεσαν να αποδώσουν όπως πρέπει. Η ταινία όμως αξίζει τα μέγιστα, γιατί ο Lee ως Scaramanga, είναι ένας από τους απολαυστικότερους κακούς της σειράς!

16. «House of the Long Shadows» (Στη Σκιά Του Εφιάλτη) – 1983

Εδώ έχουμε μια ιδιαίτερη κωμωδία τρόμου & μυστηρίου όπου πρωταγωνιστούν «τα ιερά τέρατα» του χώρου (Vincent Price, Peter Cushing, John Carradine και φυσικά, Christopher Lee). Όπως λέμε εις την βαρβαρικήν: A must-see for all the funs!

17. «Gremlins 2: The New Batch» (Γκρέμλινς 2: Η Νέα Γενιά) – 1990

Ο sir Lee έπαιξε σε πολλές κωμωδίες και οικογενειακές ταινίες που σαφώς δε μπορώ να αναφέρω λόγω χώρου. Έκανε όμως και την εμφάνιση του στα αγαπημένα Gremlins, παίζοντας τον Doctor Catheter, μια ευχάριστη νότα υποκριτικής στην ταινία.

18. «A Feast at Midnight» (1994)

Σπάνια (κακώς) η ταινία, αλλά είναι μια εξαιρετικό οικογενειακό φιλμ, όπου ο Christopher Lee πραγματοποιεί μια αξέχαστη ερμηνεία.

19. «Sleepy Hollow» (Ο Ακέφαλος Καβαλάρης) – 1999

Σε αυτή την υπέροχη ατμοσφαιρική ταινία μυστηρίου του Tim Burton, ο Christopher Lee έχει έναν σχετικά μικρό αλλά ουσιαστικό ρόλο ως Burgomaster. Σου αφήνει έντονα την αίσθηση πως χωρίς την συμμετοχή του, η ταινία θα ήταν διαφορετική…

20. «The Lord of the Rings» (Ο Άρχοντας Των Δαχτυλιδιών) 2001 – 2003

Ότι και να πεις είναι λίγο. Γενικά, επικρατεί (και όχι λανθασμένα) η εντύπωση πως στο αριστούργημα του Peter Jackson, η δουλειά που έγινε στην επιλογή των ηθοποιών ήταν καταπληκτική. Δεν υπάρχει άλλος που θα μπορούσε να ενσαρκώσει τον Saruman εκτός από τον sir Christopher Lee. Κανένας! Επιπλέον, από όλους τους συντελεστές της ταινίας, ο sir Lee ήταν ο μοναδικός που είχε γνωρίσει τον αξεπέραστο J.R.R. Tolkien. (Έδωσε την φωνή του και στα ομότιτλα video games).

21. «Star Wars: Episode II - Attack of the Clones» (2002) & «Star Wars: Episode III - Revenge of the Sith» (2005)

Ο επιβλητικός Count Dooku (απλά)…!!!

22. «Crimson Rivers 2: Angels of the Apocalypse» (Πορφυρά Ποτάμια 2: Οι Άγγελοι της Αποκάλυψης) – 2004

Όχι τόσο καλό όσο το πρώτο Crimson Rivers, αλλά σε αυτό υπήρχε και η συμμετοχή του Christopher Lee ως Heinrich von Garten, που έδωσε πολλούς πόντους στην ταινία του Olivier Dahan.

23. «Charlie and the Chocolate Factory» (Ο Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας) – 2005

Εξαιρετικός και απόλυτα απολαυστικός ως Dr. Wonka!

24. «The Golden Compass» (Το Αστέρι του Βορρά) – 2007

Μια ακόμα εξαιρετική ταινία φαντασίας, που η συμμετοχή του Christopher Lee, όσο μικρή κι αν είναι, κρίνεται απολύτως απαραίτητη. Αυτός ο άνθρωπος χρειαζόταν σε όλες αυτές τις ταινίες!

25. «The Hobbit: An Unexpected Journey» (2012) & «The Hobbit: The Battle of the Five Armies» (2014)

Ως Saruman σαφώς…

26. «The Girl from Nagasaki» (2013)

Το Κορίτσι από το Ναγκασάκι είναι ένα 3D feature film, διασκευή του «Madam Butterfly», της όπερας του Puccini, σε σκηνοθεσία του εξαιρετικού φωτογράφου Michel Comte. Δύσκολα θα βρεις περισσότερα…

27. «Night Train to Lisbon» (2013)

Μια μαγική ταινία με πολλές φιλοσοφικές προεκτάσεις. Ο sir Lee ως Father Bartolomeu κάνει ένα μικρό πέρασμα, αλλά για μια ακόμη φορά, όχι ασήμαντο…

Αξίζει να σημειωθεί και η σημαντική συμμετοχή του στα:

«Triage» (Στιγμιότυπα Πολέμου) – 2009, «Glorious 39» (2009), «Alice in Wonderland» (2010), στο καταπληκτικό «Hugo» (2011), «The Resident» (Ποτέ Δεν Είσαι Μόνη) – 2011, «Season of the Witch» (2011), «Dark Shadows» (2012), όλες ταινίες που δε μπορείς να τις φανταστείς χωρίς την παρουσία του.

Είναι πάρα πολλές ακόμη οι ταινίες που δεν ανέφερα (όπως πχ τα «Theatre of Death», «Night of the Big Heat» η σειρά με τον Fu Manchu, κάποιες από τις κωμωδίες του, τις περιπέτειες - έχει παίξει και δίπλα στον Chuck Norris ), καθώς έπρεπε να ξεχωρίσω κάποιες κυρίως για όποιον αναζητά την γνωριμία με το έργο αυτού του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη. Η τελευταία του ταινία ήταν το «Angels in Notting Hill» (2014) και το «The 11th» που δεν ολοκλήρωσε και αναμένεται να κυκλοφορήσει το 2016.

Με πάνω από 250 ταινίες (είτε ως πρωταγωνιστής είτε ως support) δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος, ακόμα και αυτός που δεν γνωρίζει πολλά, πόσο σημαντικός ήταν (και παραμένει) αυτός ο καλλιτέχνης για τον παγκόσμιο κινηματογράφο. Ο κόσμος είναι ένα άχρωμο και λιγότερο τρομαχτικό μέρος χωρίς τον άνθρωπο που τόσο μαγικά στοίχειωνε με την παρουσία του τα σκοτάδια μας…