crawl

Somewhere over the rainbow...

koumpia

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014

Ραδιο-φονικές ιστορίες (part 1)... Updated


(Επειδή οι περισσότεροι δεν ψάχνουν παλαιότερες αναρτήσεις, είπα να το αναδημοσιεύσω, καθώς παραμένει πάντα επίκαιρο και γιατί νιώθω την ανάγκη να το κάνω…)

Υπήρξαν κάποτε πράγματα, που οι τωρινοί αγνοούν. Πράγματα απλά μα συχνά περίπλοκα, όπως συναισθήματα, περιοχές, τραγούδια, βιβλία, γειτονιές κ.α. Σήμερα, υπάρχουν παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς να βγαίνουν σχεδόν ποτέ από το σπίτι τους, παρά μονάχα για να βρεθούν σε κάποιο φροντιστήριο. Η αθωότητα, η παιδικότητα, εκείνη η υπέροχη άγνοια που κάποιοι πρόλαβαν να βιώσουν, απουσιάζει παντελώς από τα σημερινά παιδιά που μεγαλώνουν μαθαίνοντας πως η ζωή είναι σκληρή και άγονη και πως η μόρφωση η οποία πρέπει να χρυσοπληρωθεί για να αποκτηθεί, παρέχεται μονάχα μέσα από σχολεία και φροντιστήρια. Οι γονείς χαίρονται παρακολουθώντας τα παιδιά τους να αξιοποιούν τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο τους παίζοντας playstation, και είναι οι ίδιοι που προσπαθούν να τα κρατήσουν μακριά από τους δρόμους που, πλέον, έχουν γίνει ιδιαίτερα επικίνδυνοι. Κι όταν το playstation ζεσταθεί, υπάρχει πάντα η τηλεόραση με τα αποχαυνωτικά τηλεπαιχνίδια που κατασκευάζουν είδωλα και τα άθλια σήριαλ που εξαπατούν προσφέροντας ξαναζεσταμένο φαγητό. Έτσι, οι νέες γενιές μεγαλώνουν πιστεύοντας πως το εύκολο χρήμα έρχεται μέσα από λίγα λεπτά δημοσιότητας και πως μια πετυχημένη ερωτική σχέση προϋποθέτει «κέρατο». Και αυτό γιατί η κάθε γενιά αναζήτησε πρότυπα και τα τελευταία χρόνια, το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής προτύπων, είναι η τηλεόραση.

Τα τελευταία χρόνια, το παράξενο σύστημα εξετάσεων που ισχύει στα σχολεία με έχει μπερδέψει εντελώς και ομολογώ πως αδυνατώ να το κατανοήσω. Παλιότερα όμως, όταν πλησίαζε το καλοκαίρι, όλοι κλεινόμασταν στα δωμάτια μας μελετώντας αυτά στα οποία τις επόμενες μέρες θα εξεταζόμασταν, ώστε να τελειώσουμε μια ακόμη χρονιά και να συνεχίσουμε πανηγυρικά στην επόμενη. Εγώ, προτιμούσα να διαβάζω τις νύχτες, γιατί η μαγική ηρεμία της νύχτας με βοηθούσε να συγκεντρωθώ. Καθώς όμως οι ώρες μίκραιναν, το σκοτάδι και η μοναξιά με τύλιγαν ανησυχητικά και η καρδούλα μου χτυπούσε με γρήγορους ρυθμούς. Μετά από λίγο, ήταν αδύνατο να συγκεντρωθώ, αδύνατο να συνεχίσω την μελέτη μου (την παπαγαλία μου σωστότερα). Ο κίνδυνος να με βρει το πρωί άυπνο και φοβισμένο ήταν λογικό επακόλουθο και αν δεν έβρισκα κάτι να με επαναφέρει στην σκληρή μου πραγματικότητα, η πιθανότητα να συνεχίσω και του χρόνου στην ίδια τάξη πλησίαζε απειλητικά.

Χρειαζόμουν συντροφιά. Οτιδήποτε κι αν πέρασα, προσπάθησα και δοκίμασα στην ζωή μου, ακολουθήθηκε από την συντροφιά που σκέφτηκα κι εκείνη ακριβώς την στιγμή στην μέση της νύχτας και που βρισκόταν δίπλα μου, πάνω στο γεμάτο βιβλία γραφείο μου. Ήταν ένα μικρό ραδιοφωνάκι, ο από μηχανής θεός μου, η λύση στο πρόβλημα μου. Εκείνη την εποχή (η οποία πιστέψτε με δεν είναι δα και τόσο μακρινή) υπήρχαν αρκετοί σταθμοί που προσέφεραν απλόχερα συντροφιά σε όποιον την αναζητούσε και το μοναδικό αντάλλαγμα που ζητούσαν ήταν σεβασμός και ανταπόκριση. Μια μικρή κίνηση με το δάχτυλο, ήταν αρκετή για να σε φέρει κοντά σε μια παρέα που ξενυχτούσε μαζί σου, συχνά χωρίς να πληρώνεται έστω και συμβολικά για το λειτούργημα της. Τότε ανακάλυπτες πως δεν ήσουν μονάχος, πως υπήρχαν κι άλλοι σαν κι εσένα που η συγκεκριμένη νύχτα, για λόγους διαφορετικούς και ανεξήγητους, τους φόβιζε. Μια ζεστή φωνή στο μικρόφωνο και μια μελωδική μπαλάντα σταθεροποιούσαν τους ρυθμούς της καρδιάς, ξεκούραζαν το μυαλό, ακόνιζαν την φαντασία. Τόσο απλά. Τόσο μαγικά.

Εκείνες τις γλυκές νύχτες, συναντούσες ανθρώπους κάθε είδους και κάθε ηλικίας, ο καθένας με τα προβλήματα του, ο καθένας με την διάθεση του. Κάποιοι διάβαζαν για τις εξετάσεις, κάποιοι ήθελαν απλά να μιλήσουν, κάποιοι ήταν ερωτευμένοι και κάποιοι αγαπούσαν την μουσική. Βρισκόμασταν όλοι μαζί, δεκάδες φωνές, μέσα από ραδιοκύματα και μπάντες των fm. Τηλεφωνούσαμε και λέγαμε ο καθένας τα δικά του, χωρίς 090, χωρίς SMS και όλα ήταν όμορφα, σχεδόν ιδανικά. Το ραδιόφωνο δημιουργήθηκε ως μέσο ενημέρωσης κι επικοινωνίας, γνώσης και ψυχαγωγίας και τώρα έχει καταντήσει μέσο εμπορεύσιμο, μια καταναλωτική πραγματικότητα βυθισμένη στην μετριότητα και στην εκνευριστική επανάληψη. Κάποτε πίσω από το μικρόφωνο βρισκόντουσαν άνθρωποι μορφωμένοι, με πλούσιο λόγο και πνεύμα, άνθρωποι που γνώριζαν και αγαπούσαν την δουλειά τους. Τώρα γεμίσαμε άβουλους πιτσιρικάδες, ατάλαντους παρουσιαστές και άνεργους ηθοποιούς. Τι δουλειά έχουν όλοι αυτοί εκεί; Δεν τους ανήκει αυτή η θέση.

Εκπομπές για κάθε γούστο, με πλούσιο μουσικό ρεπερτόριο, με πληροφορίες για δημιουργούς και συναυλίες, με συζητήσεις και αναζητήσεις, εκπομπές μεταφυσικού περιεχομένου, εκπομπές χιουμοριστικές και θεατρικές, εκπομπές αληθινές που σέβονταν και χρειάζονταν τον ακροατή. Μουσικοί παραγωγοί, άλλοι με εκπληκτικές γνώσεις και άλλοι με υπέροχες φωνές, ψυχαγωγούσαν, πληροφορούσαν και κρατούσαν συντροφιά σε χιλιάδες κόσμο και οι επιλογές τους συζητιόνταν τα πρωινά στα σχολεία και στις καφετέριες. Διοργανώνονταν εκδηλώσεις, συναυλίες και πάρτι αξέχαστα, που όμοια τους έχω να δω χρόνια. Διαβάζονταν γράμματα, ποιήματα ερωτευμένων, χαρίζονταν και ζητούνταν τραγούδια, ξεχωριστές αφιερώσεις για ξεχωριστά πρόσωπα. Ανακοινώνονταν ενδιαφέρουσες ειδήσεις, μεταδίδονταν ποδοσφαιρικοί αγώνες, παρουσιάζονταν δισκογραφικές δουλειές, παίζονταν διασκεδαστικότατα παιχνίδια. Καλόγουστες φάρσες, ευχές σε γιορτές και γενέθλια, γνωριμίες με καλλιτέχνες και μουσικούς, απίστευτα σποτς και ατάκες, χρήσιμες και άχρηστες συμβουλές, λογοτεχνικές συναντήσεις, νέες κι ερασιτεχνικές μουσικές απόπειρες, ταξίδια ολόκληρα σε απίθανα μέρη. Που όλα αυτά; Στον μαγικό κόσμο του ραδιοφώνου!!!

Μεγάλες αγάπες προέκυψαν μέσα από το ραδιόφωνο, μεγάλοι καλλιτέχνες αναγνωρίστηκαν γιατί κάποιοι τόλμησαν να παίξουν τις δημιουργίες τους. Υπάρχουν μουσικοί που χωρίς το ραδιόφωνο, δεν θα τους γνώριζε ποτέ κανείς. Κάποιος έπαιξε για πρώτη φορά σε κάποιον σταθμό ένα τραγούδι των Pink Floyd και ακολούθησε μαζική υστερία. Οι Doors δεν ήταν ποτέ δημοφιλείς στην Ελλάδα, μέχρι που κάποιος αποφάσισε μέσα από μια ερασιτεχνική συχνότητα, να μας τους γνωρίσει. Δεκάδες Ελληνικά συγκροτήματα έδωσαν δισταχτικά, δείγματα της δουλειάς τους σε κάποιον ραδιοφωνικό παραγωγό και τώρα είναι αναγνωρίσιμα σχεδόν απ΄ όλους. Εξίσου δεκάδες τηλεοπτικοί αστέρες, παρουσιαστές τηλεπαιχνιδιών, συμμετέχοντες σε κριτικές επιτροπές και ιδιοκτήτες γωνιακών καταστημάτων, πέρασαν από τα στενά δρομάκια του ραδιοφώνου και τώρα αγνοούν πως αυτό το μέσο, έτσι όπως ήταν κάποτε και αγαπήθηκε από χιλιάδες κόσμο, είναι η αιτία της επαγγελματικής τους καταξίωσης. Μα ακόμη και αυτοί, που τα χρωστούν όλα σε αυτό το πραγματάκι, θυσίασαν τα πάντα για το χρήμα. Αν οι πραγματικοί «ραδιοφωνατζήδες» παρέμεναν πιστοί σε αυτό που τους δημιούργησε, τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα. Πολύ πιο αυθεντικά όπως πρέπει και οφείλουμε να είναι.

Ψεύτικες δημοσκοπήσεις επιδοτούμενες από διαφημιστικές εταιρείες, αδιαφορία του κόσμου, οικονομικά συμφέροντα, πολυεθνικές δισκογραφικές εταιρείες, οι βιαστικοί ρυθμοί ζωής, αποδοχή οτιδήποτε προχείρου και φθηνού, έφεραν το ραδιόφωνο στην θέση που βρίσκεται τώρα, αλλά οι περισσότεροι δείχνουν να το αγνοούν. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές αντικατέστησαν τους μουσικούς παραγωγούς και οι ιδιοκτήτες ραδιοσταθμών χρησιμοποιούν τις συχνότητες για να προωθούν τα προϊόντα τους. Κι όμως, υπάρχουμε ακόμη κάποιοι που επιμένουμε πεισματικά να ψάχνουμε στις συχνότητες για κάτι άλλο και ζούμε με την ελπίδα πως ο κόσμος κάποια στιγμή θα βαρεθεί το μέτριο.

Η λάθος πληροφόρηση δίνει και παίρνει και εύκολα μπορούμε να παραπληροφορηθούμε από ένα λάθος του ηλεκτρονικού υπολογιστή, που ο τωρινός παραγωγός που χρησιμεύει πια ως βιτρίνα, δεν θα αντιληφθεί. Μια λάθος καταχώρηση ενός τραγουδιού μέσα σε έναν υπολογιστή (τραγούδι που υπάρχει πιθανότητα να παρουσιάσει ο ανίδεος παραγωγός), μπορεί να προκαλέσει αστείες  και δραματικές καταστάσεις. Φίλος που εργάζεται σε γνωστό δισκοπωλείο προσπαθούσε να εξυπηρετήσει πελάτη ο οποίος έψαχνε το «Πότε Βούδας πότε Κούδας» του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα! Μάταια ο καημένος υπάλληλος προσπαθούσε να του εξηγήσει πως ο τραγουδιστής είναι ο Νίκος Παπάζογλου και αυτό γιατί ο πελάτης, το άκουσε στο ραδιόφωνο. Μια λάθος καταχώρηση, έκανε την ζημιά. Μα δεν είναι αυτό το τραγικό σε αυτή την ιστορία. Το τραγικό είναι πως υπάρχει άνθρωπος ο οποίος καθημερινά βγαίνει στον αέρα και δεν γνωρίζει τον ερμηνευτή αυτού του τραγουδιού.

Η πραγματικότητα του ραδιοφώνου, συχνά προκαλεί έκπληξη. Αυτό που βγαίνει στον αέρα, ελάχιστη σχέση έχει με αυτό που βιώνουν και αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί. Τα πραγματικά στούντιο δεν υπήρξαν σε μεγάλα εμπορικά κέντρα και σε ιδιόκτητα πολυτελή κτίρια, μα σε πλυσταριά σε ταράτσες και σε απαρχαιωμένα υπόγεια. Ακόμη και μέσα σε Super Market κρεάτων (και μιλώ από προσωπική πείρα)! Κι όμως, η αγάπη των ερασιτεχνών και η προσήλωση στην δουλειά τους, μεταμόρφωναν ερείπια σε παλάτια. Κάποτε, σε κάθε επάγγελμα συναντούσες τον κατάλληλο άνθρωπο στην σωστή θέση, ενώ τώρα επικρατεί ένα πανδαιμόνιο λαθών και ακαταλληλότητας. Όπως στην πολιτική ένας υπουργός που σπούδασε παιδαγωγός αναλαμβάνει για παράδειγμα το υπουργείο αμύνης, έτσι και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δημοσιογράφοι παρουσιάζουν ψυχαγωγικές εκπομπές και το αντίθετο. Μιλάμε για καταστροφή του γούστου, της κουλτούρας και της αισθητικής μας. Κι όμως, συμβαίνει! Και παραμένουμε αμέτοχοι…

Υπήρξε κάποτε και μια άλλη μουσική σκηνή στην Ελλάδα η οποία μοιάζει πια, επιστημονική φαντασία. Μουσικές χωρίς ταμπέλες κι ετικέτες, με στίχο που δεν προσέβαλε και μουσική αυθεντική παιγμένη με όργανα. Μια σκηνή που περιλάμβανε όλα τα είδη, για όλα τα γούστα, για όλα τα επίπεδα. Μια σκηνή που οι εταιρείες αποφάσισαν κάποια στιγμή να εκμεταλλευτούν και να θησαυρίσουν μέσα από αυτήν. Πριν λίγα μόλις χρόνια, γεννήθηκαν δεκάδες ροκ συγκροτήματα που παιζόντουσαν από μερικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς και που τώρα αναρωτιέμαι που χάθηκαν. Γνωστά συγκροτήματα που τα τραγούδια τους πολλοί τα σιγοτραγουδήσαμε κάποια στιγμή και που είναι αναγκασμένα να απέχουν από την σημερινή μουσική πραγματικότητα, γιατί τα τραγούδια τους δεν θα ακουστούν ποτέ από την μπάντα των fm. Και αναρωτιέμαι: Κάποιος που προσπαθεί να ανακαλύψει μια νέα δισκογραφική απόπειρα, έναν νέο καλλιτέχνη, από πού θα πληροφορηθεί; Το τελευταίο πράγμα που εξυπηρετούν πλέον οι ραδιοφωνικοί σταθμοί, είναι η μουσική. Πόσο δύσκολο είναι να το καταλάβει κάποιος;

Είμαστε μέρη ενός συνόλου όμως και όταν το σύνολο παρακμάζει, παρακμάζουμε κι εμείς. Κι όμως, καθημερινά βιώνουμε περιπτώσεις του ξεχασμένου εκείνου μεγαλείου κι αν το παρατηρήσουμε προσεχτικότερα θα συνειδητοποιήσουμε γιατί μας ενθουσιάζει τόσο. Τα πάντα ακούγονται καλύτερα από το ραδιόφωνο, η μουσική, οι ειδήσεις, οι ποδοσφαιρικές μεταδόσεις. Πρόσφατα, την εκπληκτική πορεία της εθνικής μας ομάδας ποδοσφαίρου, ήταν πολλοί που ενώ την παρακολουθούσαν τηλεοπτικά, τον ήχο τον απολάμβαναν ραδιοφωνικά, μέσα από τις αξέχαστες μεταδόσεις γνωστού δημοσιογράφου. Και αυτό γιατί ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος, προτού αποφασίσει να εκμεταλλευτεί εμπορικά το «πειρατικό» του, μετέδιδε μια αυθεντικότητα κι ένα πάθος που μόνο το ραδιόφωνο μπορεί να προσφέρει. Όλοι το βιώσαμε, όλοι το απολαύσαμε. Τόσο απλό είναι.

Όταν πριν λίγα χρόνια κάποιοι, χωρίς να ρωτήσουν κανέναν, αποφάσισαν να βάλουν λουκέτο σε αρκετούς ραδιοφωνικούς σταθμούς φιμώνοντας για πάντα την λίγη ελευθερία που απολαμβάναμε, κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε και η όλη κατάσταση πέρασε και ξεχάστηκε. Βέβαια, οι σταθμοί είναι μανιτάρια και ξεπετάγονται ξαφνικά εκεί που δεν το περιμένεις, μα περιορίζονται σε αδύναμα σήματα και περιθωριοποιημένες συχνότητες και στο τέλος δεν καταφέρνουν να επιβιώσουν. Μας μίλησαν για παρανομίες, αυθαιρεσίες και έλλειψη αδειών. Αναρωτιέμαι, πόσοι από τους μεγάλους σταθμούς αυτή την στιγμή, έχουν άδεια; Κανένας!

Λένε, πως οι πρώτες εμπειρίες είναι πάντα οι πιο φυσικές και αυτό συνέβη, σε εμένα τουλάχιστον, με το ραδιόφωνο. Από μικρός αντιλήφθηκα την αγάπη μου για την μουσική και αν δεν υπήρχαν άνθρωποι ειδικοί τους οποίους δεν σταματώ να τους ευγνωμονώ και που τους γνώρισα μονάχα ως φωνές (αυτή είναι άλλωστε και η μαγεία του ραδιόφωνου), δεν θα είχα αποκτήσει όλα αυτά για τα οποία μπορώ να νιώθω υπερήφανος. Ζήλεψα την δουλειά τους και γι' αρκετά χρόνια μπόρεσα να την απολαύσω από κοντά, συμμετέχοντας κι εγώ σε αυτή την θαυμαστή ανακάλυψη. Γνώρισα ανθρώπους που κάποτε πίστευαν πως η προσωπική επιτυχία προϋποθέτει σεμνότητα και σεβασμό και που τώρα καταναλώνονται ως τηλεοπτικά προϊόντα και άλλους, που παρέμειναν πιστοί σε αυτό που πρέσβευαν και που όπως καταλαβαίνετε, παραμένουν εδώ και χρόνια άνεργοι. Στην ιστορία, οτιδήποτε ξεκίνησε ως όνειρο και ταξίδεψε κόσμο, έπεσε στα χέρια αδίστακτων δολοφόνων, που για θεό έχουν το χρήμα και όπως ήταν λογικό, καταστράφηκε. Το μόνο που απέμεινε απ΄ όλα αυτά τα όνειρα είναι η ανάμνηση τους. Μα να ξέρετε, τίποτε δεν πεθαίνει όσο το θυμόμαστε!

Και απλά πρέπει να το διεκδικήσουμε ξανά... 

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Πες την γνώμη σου....

Όλα Τα Γίδια Είναι Ίδια - olatagidia.blogspot.com