Mama (2013)

Ψάχνω εδώ και καιρό να γράψω κάτι για μια ταινία τρόμου (που αποτελούν ένα από τα αγαπημένα μου κινηματογραφικά είδη) όμως ομολογώ πως υπάρχει πλήρης απογοήτευση με ελάχιστες εξαιρέσεις (βλέπε “The Cabin In The Woods”) που όμως απευθύνονται σε «ιδιαίτερο» κοινό με εξίσου «ιδιαίτερες» γνώσεις πάνω σε συγκεκριμένα θέματα. Το “Mama” το περίμενα καιρό καθώς μας συστηνόταν «ως η πιο τρομαχτική ταινία τρόμου της χρονιάς» και την παρακολούθησα με μεγάλο ενδιαφέρον. Πρόκειται όντως για την πιο τρομαχτική ταινία;

Το “Mama” είναι μια ταινία τρόμου Ισπανικής & Καναδικής παραγωγής που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Andrés Muschietti (Αντρές Μουσκιέτι), σε παραγωγή J. Miles Dale και της αδερφής του συγγραφέα Bárbara Muschietti, όμως αυτό που εξιτάρισε τους φανατικούς θαυμαστές ήταν το όνομα του Guillermo del Toro ως executive producer, που η παρουσία του άφηνε πολλές υποσχέσεις. Η ταινία είναι βασισμένη στο “Mam” (2008) του Muschietti. μικρού μήκους ταινία με το ίδιο όνομα που τράβηξε την προσοχή του del Toro.  

Δεν θέλω να πω πολλά για την υπόθεση του έργου και συνιστώ να μην την διαβάσεις στο οπισθόφυλλο του DVD. Πολλές φορές αυτοί που γράφουν τις περιλήψεις είτε δεν ξέρουν πώς να το κάνουν είτε σου αποκαλύπτουν όλο το έργο. Εν συντομία, η υπόθεση αφορά δυο μικρά κοριτσάκια που χάθηκαν σε ένα δάσος. Τα κορίτσια θα καταφέρουν να επιβιώσουν για 5 χρόνια μέσα σε μια ερειπωμένη καλύβα, όπου και θα τα ανακαλύψει ο θείος τους που θα τα πάρει να μείνουν μαζί του. Πως όμως κατάφεραν να επιβιώσουν ολομόναχα; Για ποιον λόγο ξυπνούν αργά τα βράδια για να παίξουν; Η αλλόκοτη συμπεριφορά τους οφείλεται σε κάποιο μετατραυματικό στρες ή σε κάτι πιο τρομαχτικό;

Η σκηνοθεσία του Andrés Muschietti είναι κατά διαστήματα αριστοτεχνική κι αν κατάφερνε να αποφύγει τις παγίδες των «κλισέ» ίσως δημιουργούσε κάτι παραπάνω από μια ταινία τρόμου. Αν συνυπολογίσεις όμως την απειρία του, το αποτέλεσμα είναι πραγματικά πολύ καλό. Χρειάστηκαν πάνω από 2 χρόνια για να ολοκληρωθεί και να προστεθούν τα οπτικά εφέ (που είναι πολύ εντυπωσιακά) και αμέσως μετά την διανομή της τράβηξε την προσοχή της βιομηχανίας και των διεθνών φεστιβάλ. Το μυστικό της επιτυχίας της είναι το πώς το παιχνίδι παραπέμπει στον απόλυτο τρόμο, μέσα από μια σκοτεινή ματιά αρχέγονων αρχέτυπων που σε κάνουν να συνειδητοποιείς πόσο διαφορετικός είναι κάποιος που μεγαλώνει με εξίσου «διαφορετικό» τρόπο. Ο Guillermo del Toro παρακολουθεί εκατοντάδες ταινίες μικρού μήκους κάθε χρόνο ψάχνοντας να βρει κάτι πραγματικά ξεχωριστό, και αυτό λέει ότι ανακάλυψε στην δουλειά των αδερφών Muschietti όταν είδε το “Mam”. Αυτό που έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στον del Toro ήταν η απόφαση των δημιουργών να χρησιμοποιήσουν δυο μικρά κορίτσια ως πρωταγωνιστές μιας τόσο τρομαχτικής ιστορίας, γιατί ο ίδιος πίστευε πάντα πως τα παιδιά είναι απαραίτητα σε παρόμοιες ιστορίες καθώς η προέλευση των ιστοριών τρόμου έχει τις ρίζες της στα γνωστά σε όλους μας παραμύθια. Τον συνεπήρε η υπόθεση του έργου και το πώς εξιστορεί μια τρομαχτική κατάσταση μέσα από την αγωνία, το δράμα και την ανάγκη μιας μητρικής φιγούρας που χρειάζονται τα παιδιά όσο μεγαλώνουν.

Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι πραγματικά εξαιρετικές και ιδιαίτερα των κοριτσιών που νιώθεις ειλικρινά πως δεν υποκρίνονται αλλά όντως βιώνουν όσα μας παρουσιάζουν. Οι χαρακτήρες είναι τελείως διαφορετικοί μεταξύ τους και αληθινοί, με την Jessica Chastain (Zero Dark Thirty) να ενσαρκώνει εξαιρετικά την ανέμελη rocker που αναγκάζεται να παίξει τον ρόλο της μητέρας προς χάρη του άνδρα που αγαπά (Nikolaj Coster-Waldau) με όλες τις συγκρούσεις που μπορεί να έχει αυτός ο τόσο άγνωστος νέος της ρόλος, και καταφέρνει να μας περάσει τα συναισθήματα ανησυχίας και τρόμου που βιώνει καθώς ανακαλύπτει κάποια πράγματα. Μελανό σημείο στις ερμηνείες η αδιάφορη και «ξεκάρφωτη» υποκριτική του Daniel Kash στον ρόλο του Dr. Gerald Dreyfuss, ρόλος που έπρεπε να επεκταθεί περισσότερο για να γίνει ουσιαστικός, έστω κι αν αυτό συνεπάγεται μισή ώρα επιπλέον στην διάρκεια της ταινίας, που έτσι κι αλλιώς την θεωρώ μικρή.

Το “Mama” είναι σκοτεινό, όπως στα περισσότερα films του del Toro, με την φωτογραφία να βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο. Η ατμόσφαιρα είναι εξαιρετική αλλά την παράσταση κλέβει ο ήχος και η αισθητική ταινιών αλά Άπω Ανατολής, με τα ξαφνιάσματα και τις εντάσεις που προκαλούν ρίγη στον ανύποπτο (και υποπτευόμενο) θεατή. Τα οπτικά εφέ είναι επίσης πολύ καλά μόνο που προς το τέλος θεωρώ πως χάνουν κάπως την «μαγεία» τους, αδυνατώντας να γίνουν πειστικά. Τα «παιδικά γέλια» την ώρα του «παιχνιδιού» θα σε κάνουν να ανατριχιάσεις, ενώ η μικρή Lilly θα σου παγώσει σε αρκετές στιγμές, το αίμα. Με λίγα λόγια μιλάμε για μια πολύ καλή ταινία που όμως…

…όμως αποτυγχάνει να ολοκληρώσει επαρκώς την ιστορία που θέλει να διηγηθεί, αν και το φινάλε είναι αρκετά δραματικό. Εξιστορεί κάτι με πολλές προεκτάσεις θέτει πολλά ερωτήματα (από αυτά που θέτουν οι ταινίες αυτού του είδους σε αυτούς που μπορούν να τα διακρίνουν), όμως πέφτει σε ατοπήματα, ίσως λόγω μιας σεναριακής αδυναμίας και της μικρής της διάρκειας για αυτό που θέλει να διηγηθεί (περίπου 100 λεπτά). Δεν ξέρω αν κάποια πράγματα οφείλονται στο marketing ή τους κανόνες που θέτουν οι εταιρείες διανομής ως προς την διάρκεια των έργων, για αυτό και υποθέτω πως υπάρχουν αδυναμίες στο σενάριο και κλισέ που εμποδίζουν το film να γίνει εξαιρετικό, όπως η ύπαρξη του ψυχολόγου που και χωρίς αυτόν η ταινία θα μπορούσε να εξελιχθεί χωρίς κανένα πρόβλημα. Αν όμως είχε περαιτέρω προεκτάσεις η παρουσία του, τότε θα συνέβαλλε σε μια εφιαλτική κατάσταση σχιζοφρένειας και πραγματικότητας. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η σκηνή με τον τραυματισμό του θείου των κοριτσιών και η διαμονή του στο νοσοκομείο. Ενώ υπάρχει σοβαρότατος λόγος που πρέπει να συμβεί αυτό (να μείνει η κοπελιά του μόνη στο σπίτι με τα κορίτσια), το αποτέλεσμα καταλήγει βιαστικό και «άτυχο» στην εκτέλεση του. Με πιο απλά λόγια, επικεντρώνομαι στην διάρκεια της ταινίας, καθώς θεωρώ πως η ιστορία μπορούσε να επεκταθεί περισσότερο, παρατείνοντας την αγωνία μας, ενώ παράλληλα θα μας βασάνιζε σχετικά με τι ακριβώς συμβαίνει, τι είναι αλήθεια και τι όχι, παρουσιάζοντας ίσως σταδιακά αποσπάσματα από αυτά τα 5 χρόνια που έζησαν τα κορίτσια σε εκείνη την καλύβα στο δάσος. 

Το “Mama” μου άρεσε αρκετά! Νομίζω πως είναι μια αξιόλογη ταινία του είδους, με πρωτότυπο σενάριο, δραματική, τρομαχτική, έντονη κατά διαστήματα, παρά τις όποιες αδυναμίες της. Έχει εξαιρετική ατμόσφαιρα, μεταδίδει αγωνία και άγχος, δεν κουράζει, τρομάζει και αν κάποια πράγματα δεν αποκαλύπτονταν από τόσο νωρίς ίσως να είχαμε να κάνουμε με ένα αριστούργημα. Θα την απολαύσεις (ιδιαίτερα αν είσαι fan του είδους) και θα περάσεις «όμορφα» μιάμιση περίπου ώρα. Αν μάλιστα δημιουργήσεις και την κατάλληλη ατμόσφαιρα (σβηστά φώτα, δυνατός ήχος, μαζοχιστική μοναξιά…), μπορεί και να σου μείνει αξέχαστη! Την κατατάσσω ανεπιφύλακτα στις προτάσεις μου.

Καλή «διασκέδαση»…