René Goscinny: Ένας εξαιρετικός δημιουργός

Νομίζω πως είμαστε πολλοί όσοι μεγαλώσαμε με τις «Περιπέτειες του Αστερίξ του Γαλάτη» (Asterix), του «Λούκυ Λουκ» (Lucky Luke) ή του απίστευτου «Ιζνογκούντ» (Iznogoud). Υπέροχα comics από πολυβραβευμένους δημιουργούς που εξακολουθούν να διασκεδάζουν και να μαγεύουν, ακόμα και μετά από τόσα χρόνια. Πίσω από αυτές τις δημιουργίες, στα απίστευτα από κάθε άποψη κείμενα, βρίσκεται ο εξαιρετικός και αλησμόνητος Ρενέ Γκοσινί (René Goscinny )… 

Βιογραφία:

Ο René Goscinny γεννήθηκε στο Παρίσι το 1926 από μια οικογένεια Εβραίων μεταναστών από την Πολωνία. Ο πατέρας του ήταν από την Βαρσοβία (χημικός μηχανικός στο επάγγελμα) και η μητέρα του από το Χοντόρκοβ, μια κωμόπολη στην Ουκρανία. Η οικογένεια μετακόμισε στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής 2 χρόνια μετά τη γέννηση του Ρενέ, ο οποίος φοίτησε στα γαλλικά σχολεία που βρίσκονταν εκεί. Είχε το ταλέντο να κάνει τους πάντες να γελούν μέσα στην τάξη, πιθανότατα για να αντισταθμίσει τη ντροπαλότητα που είχε απ' τη φύση του. Ξεκίνησε να ζωγραφίζει πολύ νωρίς, εμπνευσμένος από τις εικονογραφημένες ιστορίες τις οποίες αρεσκόταν να διαβάζει. Το Δεκέμβρη του 1943, αφού τελείωσε το σχολείο, ο 17χρονος τότε Ρενέ Γκοσινί έχασε τον πατέρα του, γεγονός που τον ανάγκασε να ψάξει για δουλειά. Τον επόμενο χρόνο έπιασε την πρώτη του δουλειά ως βοηθός λογιστή σε εργοστάσιο περισυλλογής ελαστικών και όταν έφυγε τον επόμενο χρόνο, έγινε κατώτερος εικονογράφος σε διαφημιστικό πρακτορείο. Έφυγαν με τη μητέρα του από την Αργεντινή και πήγαν στη Νέα Υόρκη το 1945, για να ζήσουν εκεί με τον θείο του. Για να αποφύγει τη θητεία στον αμερικανικό στρατό, ο Ρενέ ταξίδεψε στη Γαλλία για να καταταχθεί στο γαλλικό στρατό το 1946. Υπηρέτησε στο πεζικό, και όταν πήρε προαγωγή, διορίστηκε ως ο επίσημος εικονογράφος του συντάγματος του στρατού όπου έφτιαχνε εικονογραφήσεις και αφίσες για τον στρατό.

Ένα χρόνο μετά και αφού εικονογράφησε το βιβλίο "Το Kορίτσι με τα Mάτια από Xρυσάφι" (The Girl with the Eyes of Gold) επέστρεψε στη Νέα Υόρκη όπου πέρασε πολύ δύσκολα χρόνια μέχρι το 1948 που θα δουλέψει σε ένα μικρό στούντιο και θα γίνει φίλος με τους Will Elder, Jack Davis και Harvey Kurtzman (όλοι τους δημιουργοί του αξέχαστου comic book “Mad”). Ο Goscinny στη συνέχεια έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής στο Kunen Publishers, όπου έγραψε τέσσερα βιβλία για παιδιά. Εκείνη την περίοδο θα αλλάξει ριζικά η ζωή του γιατί θα γνωρίσει τον αξεπέραστο Maurice de Bevere, γνωστό ως “Morris” (1/12/1923 – 16/7/2001), Βέλγο καρτουνίστα – σκιτσογράφο, δημιουργό του “Lucky Luke” (Λούκυ Λουκ) από το 1946. Ο Goscinny θα συνεργαστεί με τον Morris γράφοντας τα κείμενα του “Lucky Luke” από το 1955 μέχρι τον θάνατο του το 1977.

Την εποχή όμως που ανθούσαν τα comics όλο και περισσότεροι δημιουργοί εμφανίζονταν με εκπληκτικές ιδέες και η φήμη του René Goscinny διαρκώς μεγάλωνε. Θα γνωριστεί με τον Georges Troisfontaines, επικεφαλής του οργανισμού World Press, ο οποίος θα τον πείσει να επιστρέψει στο Παρίσι και να δουλέψει στα εκεί γραφεία του. Μια κίνηση «Ματ» από τον Goscinny γιατί με την επιστροφή του θα συναντήσει τον επίσης αξεπέραστο (από κάθε άποψη) Γάλλο σκιτσογράφο Albert Uderzo (Αλμπέρ Υντερζό), με τον οποίο θα ξεκινήσει μια μακρά και εξίσου επιτυχημένη συνεργασία, εκδίδοντας το 1952 τον “ Oumpah-pah” και το 1959 που θα συνεργαστούν με το περιοδικό “Pilote” θα γνωρίσουν στον κόσμο μέσα από τις σελίδες του περιοδικού, τον ένα και μοναδικό “Astérix”! Ο χαρακτήρας αυτός θα σημειώσει τεράστια επιτυχία, έτσι θα ακολουθήσει τον προσωπικό του δρόμο ξεκινώντας το 1961 με την έκδοση του “Astérix le gaulois” (Αστερίξ ο Γαλάτης). Μέχρι το 1967, το comic είχε γίνει τόσο δημοφιλής, που αποφάσισαν να αφιερώσουν το χρόνο τους στη σειρά. Μετά το θάνατο του Goscinny το 1977, ο Uderzo συνέχισε να γράφει και να σχεδιάζει μόνος του τα βιβλία του Asterix, αν και με πολύ βραδύτερο ρυθμό (κατά μέσο όρο ένα άλμπουμ κάθε τρία έως πέντε χρόνια σε σύγκριση με τα δύο άλμπουμ το χρόνο, όταν δούλευε με τον Goscinny). Τα credits στα εξώφυλλα των albums ακόμα γράφουν: "Goscinny and Uderzo".

Ο René Goscinny δεν θα μείνει όμως μόνο σε αυτά. Θα συνεργαστεί με πολλούς ακόμα δημιουργούς σε comics που δεν μας είναι γνωστά εδώ (“Jehan Pistolet” με τον Uderzo, “ Signor Spaghetti” με τον Dino Attanasio, “Monsieur Tric” με τον Bob de Moor κ.α.) με εξαίρεση τα “Luc Junior” με τον Uderzo και “ Le Petit Nicolas” («Ο Μικρός Νικόλας») όπου ο Goscinny το ξεκίνησε με το ψευδώνυμο “Agostini” και εικονογράφησε ο Jean-Jacques Sempé γνωστός απλά ως «Sempé». Το 1962 θα έρθει μια ακόμα μακρόχρονη και επιτυχημένη συνεργασία, αυτή την φορά με τον καταπληκτικό Jean Tabary (5/5/1930 – 18/8/2011) Γάλλο σκιτσογράφο, όπου θα δημιουργήσουν την σειρά “Les aventures du Calife Haroun el Poussah” (Οι Περιπέτειες του Χαλίφη Χαρούν Ελ Πουσάχ) που αργότερα θα μετονομαστεί σε ο κακός Βεζίρης “Iznogoud” (Ιζνογκούντ) όνομα που έδωσαν σε έναν πραγματικό χαρακτήρα και ακούγεται ως: is no good! 

Ο René Goscinny έφυγε στα 51 του στο Παρίσι στις 5 Νοεμβρίου 1977, από καρδιακή ανακοπή, την ώρα που έκανε μια τυπική εξέταση άγχους στο γραφείο του γιατρού του. Θάφτηκε στο εβραϊκό νεκροταφείο της Νίκαιας. Σε ένα αφιέρωμα στον Goscinny, ο Uderzo έδωσε τα χαρακτηριστικά του σε έναν από τους χαρακτήρες στο “L'Odyssée d'Astérix” (Η Οδύσσεια του Αστερίξ). Έχει βραβευτεί πολλές φορές και παραμένει ένας από τους πιο «πολυμεταφρασμένους» συγγραφείς στον κόσμο.

Λίγα λόγια από εμένα:

Έχω μια πλούσια συλλογή από παλιά comics. Κάποια από αυτά είναι συλλεκτικά και ίσως έχουν και μεγάλη αξία, όμως δεν με απασχολεί να το ψάξω περισσότερο. Το μόνο που θέλω και οι λόγοι που τα κρατώ, είναι να τα διαβάζω συνέχεια και να τα διαβάζουν αργότερα και τα παιδιά μου. Ενδεικτικά αναφέρω: «Σεραφίνο – Τιραμόλα», τα παλιά μονόχρωμα “Spiderman”, “Κάπταιν Μαρκ», «Μίκυ Μάους» (έχω το πρώτο τεύχος που εκδόθηκε στην Ελλάδα), διάφορα τεύχη των «Βαβέλ» και «Πάρα Πέντε», «Βαβούρα», «Τεντεν» (Tintin) του τεράστιου Georges Remi γνωστού ως «Hergé», διάφορα από την σειρά «Τα Χρυσά Κόμικς» σε απόδοση Έλενας Ακρίτα και φυσικά, «Αστερίξ», «Λούκυ Λουκ» και «Ιζνογκούντ». Μάλιστα, αποτελεί προσωπική μου παράδοση, αυτές τις 3 δημιουργίες του Goscinny, να τις ξαναδιαβάζω από την αρχή κάθε χρόνο τέτοια εποχή! Φόρος τιμής σε έναν εξαιρετικό καλλιτέχνη ή μήπως η μοναδική αξία και αντοχή στον χρόνο που έχουν αυτά τα βιβλία;  

Ο René Goscinny ξεκίνησε ως παιδικός μου ήρωας και εξελίχθηκε σε πρότυπο, όπως πολλοί αγαπημένοι μου συγγραφείς. Έδωσε πνοή σε απίστευτους χαρακτήρες, σατίρισε και τίμησε γνωστά πρόσωπα, έδωσε «παράξενα» ιστορικά στοιχεία, έπλασε ολόκληρους κόσμους, προσέφερε άφθονο γέλιο, είχε πανέξυπνο χιούμορ και απλά χρειάστηκε ικανότατες πένες να ζωντανέψουν τις ιδέες του (η σχολή comics της Γαλλίας – Βελγίου είχε άφθονες τέτοιες πένες) και να τις προσφέρουν σε όλους εμάς. Εξέλιξε τον «άνθρωπο που πυροβολεί πιο γρήγορα κι από τον ίσκιο του» του Morris και τον Jolly Jumper (το άλογο του Λούκυ Λουκ που εμείς γνωρίζουμε ως «Ντόλυ»), σατίρισε τους αδερφούς «Ντάλτον» που αποτελούν ιστορικά πρόσωπα, εφηύρε τον Ραντανπλάν, μας έμαθε ιστορίες από την «Άγρια Δύση». Μοναδικό μελανό σημείο του Λούκυ Λουκ, η μετά Goscinny εποχή και η αλλαγή εκδότη, όπου ο ήρωας εμφανίζεται χωρίς τσιγάρο για προφανείς λόγους. Όμως το χιούμορ σε αυτά τα βιβλία δεν είναι «παιδικό» και κακώς κάποιο προσπάθησαν να τα παρουσιάσουν ως παιδικά, αλλάζοντας τα σχέδια, τα ονόματα ακόμα και ολόκληρα κείμενα.
 

Τι να πεις για τον «καλό μέχρι βλακείας» Χαλίφη Χαρούν Ελ Πασάχ και για τον ποταπό και απαίσιο Βεζίρη Ιζνογκούντ που έχει μονάχα μια επιθυμία: «Να γίνει Χαλίφης στην θέση του Χαλίφη»; Τι να πεις για τον εκπληκτικό Αστερίξ και την παρέα του, κάτοικοι του ανυπόταχτου Γαλατικού χωριού με τις δεκάδες αναφορές σε γνωστά πρόσωπα και τις εκατοντάδες υπόνοιες ή μεταφορές; Για τον καλοκάγαθο Οβελίξ που η τεράστια δύναμη του οφείλεται στο γεγονός ότι έπεσε μέσα στην χύτρα με τον «μαγικό ζωμό» όταν ήταν μικρός, για τον παράφωνο βάρδο Κακοφωνίξ που η φωνή του έκανε ακόμα και τους τρομερούς Νορμανδούς να το βάλουν στα πόδια, για τον αρχηγό «Μοναρχίξ» η «Μαζεστίξ» που δεν μπορεί να βρει σωστούς βαστάζους να τον μεταφέρουν πάνω στην ασπίδα του, για τον μεγαλοπρεπή «Πανοραμίξ» τον Δρυίδη που έφτιαξε τον μαγικό ζωμό που δίνει υπεράνθρωπη δύναμη και έχει τρελή αδυναμία στην μύτη της βασίλισσας Κλεοπάτρας;  Απίστευτοι και αξιαγάπητοι χαρακτήρες που αν τους γνωρίσεις δεν μπορείς να ξεκολλήσεις από πάνω τους! Η ιδανικότερη παρέα που έγινε ποτέ.

Όλα αυτά και ακόμη περισσότερα ήταν, είναι και θα είναι ο René Goscinny. Ευτυχώς μεγαλούργησε σε μια εποχή που ο κόσμος σεβόταν τα comics και τα επιζητούσε με μανία. Έφυγε νωρίς αφήνοντας ένα τεράστιο κενό και την βασανιστική περιέργεια του πόσα πράγματα ακόμα θα είχε δημιουργήσει, πόσες ιστορίες είχε ακόμα να μας διηγηθεί. Ήθελα πάντα να γράψω κάτι για αυτόν τον άνθρωπο και ειλικρινά δεν μπορώ να σταματήσω. Ξέρω όμως πως ήδη έγινα κουραστικός και πρέπει να βάλω μια τελεία.

Κάποια στιγμή θα μιλήσουμε και για άλλους μεγάλους δημιουργούς, όπως τους Morris, Uderzo και Hergé. Θα θυμηθούμε μεγάλα πράγματα και θα μάθουμε (όσοι δεν γνωρίζουν) την αξία της συγκεκριμένης και πάντα παρεξηγημένης τέχνης. Όσο παραμένουμε κοντά σε αυτές τις αξέχαστες και σημαντικότατες δημιουργίες, δεν έχουμε να φοβόμαστε τίποτε. Τίποτε εκτός από ένα πράγμα: Μην μας πέσει ο ουρανός στο κεφάλι…!!!