Ονειροπαγίδα

Μερικές φορές πέφτεις κατά λάθος στον ιστό μιας ονειροπαγίδας, μαζί με εφιάλτες που δεν έχουν καμία σχέση με εσένα. Εσύ δεν είσαι εφιάλτης. Αυτό τουλάχιστον πιστεύεις. Είναι όμως έτσι; Πολλές φορές το όνειρο ενός είναι ο εφιάλτης κάποιου άλλου…

Όταν ήμασταν πιτσιρίκια παίζαμε στον δρόμο κάνοντας υπερβολική φασαρία και λατρεύαμε να ενοχλούμε όσους λάτρευαν να ενοχλούνται. Η μπάλα ήταν ένας από τους καλύτερους τρόπους για να ενοχλήσεις, έχοντας παράλληλα και το απαραίτητο άλλοθι για να «αποδεικνύεις» τις «αθώες» παιδικές σου προθέσεις. Ο παππούς απέναντι στην πανέμορφη μονοκατοικία ήταν ένας από τους βασικότερους στόχους της «αθωότητας» μας. Το μεγάλο πεζοδρόμιο που πλαισίωνε το σπίτι του, ήταν το άδυτο που μας προκαλούσε να το παραβιάσουμε. Το να πατήσεις πάνω σε αυτό το πεζοδρόμιο ήταν απαγορευμένο, αν μάλιστα είχες μαζί σου και μπάλα… τότε το αμάρτημα ήταν κάτι παραπάνω από ασυγχώρητο. Οι φωνές του παππού σπάνια είχαν αποτέλεσμα, έτσι κάποια στιγμή υιοθέτησε άλλες, πιο «μεσαιωνικές» πρακτικές! Σαν τον ιππότη που υπερασπίζεται το κάστρο του, ανέβαινε στις επάλξεις του πύργου (στην συγκεκριμένη περίπτωση το μπαλκόνι) και μας πετούσε κουβάδες με νερό. Όταν και το νερό άρχισε να χάνει την αποτελεσματικότητα του, ο κουβάς γέμισε κρασί! Ναι, ο απίστευτος αυτός ο παππούς, μας πετούσε κρασί!

     Κάποτε όμως εμείς μεγαλώσαμε και ο παππούς έφυγε. Η γειτονιά άδειασε. Δεν άδειασε γιατί τα παιδιά μεγάλωσαν, αλλά γιατί έφυγε ο παππούς. Γιατί ξέρεις, για να είναι ζωντανή μια γειτονιά, εκτός από τα παιδιά που την αναστατώνουν χρειάζεται και ο παππούς που θα τους πετάξει το κρασί…

Η γυναίκα αράχνη πρόσεχε πολύ τα παιδιά της και καθώς ο άνεμος της νύχτας είναι γεμάτος όνειρα, φρόντιζε ο ύπνος τους να είναι ήσυχος χωρίς εφιάλτες. Μα καθώς οι άνθρωποι πολλαπλασιάζονταν έπρεπε να διασκορπιστούν σε μεγάλες εκτάσεις και δεν ήταν πια δυνατό να τους προσέχει. Έτσι δίδαξε στις γυναίκες πώς να κατασκευάζουν ένα μαγικό φυλαχτό που να μοιάζει με τον ιστό της, ώστε να προστατεύει τα παιδιά τους και να φιλτράρει τα όνειρα. Οι εφιάλτες παγιδεύονταν στον ιστό του φυλαχτού ενώ τα καλά όνειρα περνούσαν από μια μικρή οπή στο κέντρο του ιστού. Τα παγιδευμένα όνειρα διαλύονταν με το πρώτο φως της αυγής…   

Τους τελευταίους μήνες της στρατιωτικής μου θητείας, τους πέρασα πιο δύσκολα από τους πρώτους. Ίσως ήταν η αίσθηση της ελευθερίας που πλησίαζε που προκαλούσε θαρρείς τον χρόνο να με βασανίζει όλο και περισσότερο, ίσως ήταν το βάρος μιας εποχής που τέλειωνε οριστικά για να παραχωρήσει την θέση της σε κάτι καινούριο και άγνωστο, ότι κι αν ήταν, δεν ήταν εύκολο. Ευτυχώς υπήρχε ο Μάριος. Ο Μάριος ήταν λίγο «αφελής», από αυτούς που ψάχνεις για να πειράξεις, από αυτούς που ψάχνονται να πειραχτούν. Αρκεί φυσικά τα πάντα να τελούνται μέσα στα άτυπα όρια που ορίζουν ηλίθιοι κανόνες. Τον Μάριο τον πειράζαμε, τον κυνηγούσαμε, του σκαρώναμε φάρσες και, που και που, συζητούσαμε μαζί του για τις γυναίκες που θα μας κάθονταν επιτέλους όταν απολυόμασταν. Ο Μάριος δεν επιθυμούσε να «παλιώνει» όπως οι υπόλοιποι, φθείροντας δηλαδή την στολή του (την οποία διατηρούσε σε απίστευτα τέλεια κατάσταση), έτσι ο μεγάλος μας στόχος, η υπόσχεση που του είχαμε δώσει, ήταν πως όταν έφτανε η μεγάλη στιγμή της απόλυσης θα του βγάζαμε τις επωμίδες από την στολή αγγαρείας.

     Λίγες ημέρες πριν τη μεγάλη στιγμή, τον κυνηγήσαμε, καταφέραμε να τον πιάσουμε και πέσαμε πάνω του τραβώντας με μανία τις επωμίδες. Το αστείο όμως έπρεπε να τελειώσει, γιατί ο Μάριος τις ήθελε τις επωμίδες του. Πρόβαλε σθεναρή αντίσταση, πάλεψε με νύχια και με δόντια, και όλοι καταλάβαμε πως είχαμε φθάσει στα άτυπα όρια εκείνων των ηλίθιων κανόνων. Όλοι εκτός από έναν. Τόσο σημαντικός ήταν αυτός, που δεν θυμάμαι το όνομα του. Αυτός συνέχισε να τραβά με λύσσα τις επωμίδες του Μάριου. Όταν κατόρθωσε να αφαιρέσει τη μία, ήταν αργά για να καταλάβει το λάθος του. Η γροθιά του Μάριου τον βρήκε στο κέντρο του προσώπου του και του έσπασε τη μύτη. Σωριάστηκε στο χώμα, αλλά ο Μάριος δεν είχε σκοπό να τον αφήσει. Τον κλωτσούσε αλύπητα, μέχρι να αποφασίσουμε επιτέλους οι υπόλοιποι να τον απομακρύνουμε. Μέχρι την ημέρα που κρατήσαμε τα απολυτήρια στα χέρια μας, δεν πείραξε κανείς ξανά τον Μάριο. Συνεχίσαμε να μιλάμε για γυναίκες, αλλά τα αστεία είχαν κοπεί.

     Αυτές οι τελευταίες μέρες ήταν άδειες. Δεν άδειασαν γιατί άλλαξε ο Μάριος, αλλά γιατί τον αλλάξαμε εμείς…

Το πνεύμα Iktomi εμφανίστηκε στους Ινδιάνους Σιού (Λακότα) με την μορφή μιας αράχνης. Άρχισε να υφαίνει έναν ιστό χρησιμοποιώντας ξύλο ιτιάς, χάντρες, τρίχα αλόγου και φτερά. Μιλώντας για τον κύκλο της ζωής, η αράχνη τους εξήγησε πως από νήπια προχωρούμε στην εφηβική ηλικία και έπειτα στα γηρατειά όπου οι ανάγκες μας μοιάζουν με αυτές του νηπίου, ολοκληρώνοντας έτσι τον κύκλο. Στην διάρκεια αυτού του κύκλου εμφανίζονται στην ζωή μας πολλά πνεύματα, άλλοτε αγαθά και άλλοτε κακοποιά. Η αράχνη έδωσε τον ιστό στους ανθρώπους και τους είπε πως αν πιστεύουν στο Μεγάλο Πνεύμα ο ιστός θα πιάσεις τις καλές τους ιδέες, ενώ οι κακές θα περάσουν από μια τρύπα που υπήρχε στο κέντρο. Έτσι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την ονειροπαγίδα για να φιλτράρουν τα όνειρα και τα οράματα τους. Το καλό στα όνειρα τους, συλλαμβάνεται από τον ιστό της ζωής και τους βοηθάει. Το κακό αντίθετα, διαπερνά τα όνειρα τους μέσω της τρύπας στο κέντρο και παύει έτσι να αποτελεί μέρος της ζωής τους…

Εκείνοι που θέλουν πραγματικά να σε δουν, όταν σε βλέπουν χαμογελάνε. Εκείνους που εσύ θες πραγματικά να δεις, όταν τους βλέπεις χαμογελάς. Συναντιέστε στον δρόμο, σε μια καφετέρια, σε ένα σπίτι και, σαν σε βλέπουν χαμογελούν. Ένα χαμόγελο ειλικρινές, ατόφιο, από αυτά που ομορφαίνουν και φωτίζουν τα πρόσωπα και όχι ένα χαμόγελο από αυτά που υπαγορεύουν άλλοι, εξίσου ηλίθιοι κανόνες. Σημαίνει επιθυμία, χαρά, ανάγκη ίσως και πόθο. Βλέμματα που στρέφονται αλλού, πρόσωπα που σκυθροπιάζουν, κεφάλια που σκύβουν, κορμιά που απομακρύνονται από κοντά σου, είναι σα να μαρκάρουν το μέτωπο σου με την στάμπα του ανεπιθύμητου. Είναι εκείνες οι στιγμές που νιώθεις παρείσακτος, που αναρωτιέσαι, που παγώνεις, που αισθάνεσαι πως δεν χωράς πουθενά. Είναι όμως στιγμές που οφείλεις να αντιμετωπίσεις όταν συγκρούονται με τις δικές σου επιθυμίες και ανάγκες. Στιγμές που αιχμαλωτίζονται σε μια αλλόκοτη ονειροπαγίδα.

     Είναι φορές που θα ανεχτείς, θα προσποιηθείς πως δεν καταλαβαίνεις, θα υποκριθείς, θα προσπαθήσεις. Είναι φορές που απλώς θα κάνεις τον μαλάκα…

Εχθές το βράδυ ονειρεύτηκα ξανά την Απειλή. Δεν ξέρω αν και πόσο είναι απειλή, εγώ σαν απειλή την αντιλαμβάνομαι. Πλησίαζε αργά να με αγκαλιάσει με τα ψυχρά της χέρια. Δάγκωσα την γλώσσα μου, χτυπήθηκα κάτω από τα σκεπάσματα, ίδρωσα και κατάφερα να ξυπνήσω. Δεν ξανακοιμήθηκα. Όχι πως δεν προσπάθησα, μα κάθε φορά που έκλεινα τα μάτια μου έβλεπα μια αράχνη να υφαίνει έναν ιστό με μια μικρή οπή στο κέντρο του. Με αυτόν το ιστό θέλησε να παγιδεύσει επιθυμίες, λάθη, στιγμές και μετά, οτιδήποτε άλλο απέμενε, θα περνούσε ήσυχα από την τρύπα. Αλλά συνέβη το ακριβώς αντίθετο!

     Αργότερα, σε μια τελευταία απόπειρα να κοιμηθώ, στο μυαλό μου άρχισαν να κόβουν βόλτες ένας παππούς, ένας φαντάρος και ένας μαλάκας…

Η δύναμη, η γοητεία μιας ονειροπαγίδας δεν βρίσκεται σε αυτό που θεωρητικά κάνει, αλλά σε αυτό που εσύ ελπίζεις πως μπορεί να κάνει. Ένα μαγικό φυλαχτό που παγιδεύει αλλά και παγιδεύεται. Παγιδεύεται σε αυτό που θέλεις να προσφέρει, παγιδεύεται και από αυτό που επθυμείς να φυλάξει. Πως επιλέγει; Πως κρίνει τι θα περάσει και τι θα παγιδευτεί; Με ποια κριτήρια; Φιλοσοφικά, θα πει κάποιος, ερωτήματα, όμως στο δικό μου τουλάχιστον μυαλό, έχουν έναν (σχετικό) ειρμό. Δεν ξέρω, αλλά ίσως τα όνειρα, όσο άσχημα κι αν είναι, δεν πρέπει να παγιδεύονται…

Η χρήση της ονειροπαγίδας, ιδιαίτερα τις δεκαετίες 1960 – 1970 γενικεύθηκε και σε άλλα ινδιάνικα έθνη, όταν άρχισε να ανθίζει το ινδιάνικο κίνημα. Αργότερα, οπαδοί και ομάδες του New Age, άρχισαν να κατασκευάζουν με μεγάλη συχνότητα ονειροπαγίδες, από πιο εύχρηστα υλικά, και να τις πωλούν. Μια πρακτική που οι Ινδιάνοι καταδίκασαν και εξακολουθούν να καταδικάζουν. Είναι μια τακτική που την θεωρούν ως σφετερισμό του πολιτισμού τους…