«Κοιτά ψηλά… βρίσκομαι στον ουρανό. Έχω πληγές που δεν φαίνονται, πρωταγωνιστώ σε ένα δράμα που κανείς δε μπορεί να κλέψει. Όλοι με γνωρίζουν τώρα…»
David Bowie “Lazarus”
Έχουν περάσει μερικές ημέρες από την ημέρα που πληροφορηθήκαμε το στερνό αντίο του David Robert Jones (8/1/1947 – 10/1/2016) και περίμενα να καταλαγιάσει η αστρόσκονη που σήκωσε η αναγγελία της δυσάρεστης είδησης για να καταθέσω και εγώ κάποια λόγια τιμώντας έναν από τους αγαπημένους μου καλλιτέχνες. Όμως η αστρόσκονη δεν είναι συνηθισμένη σκόνη, δύσκολα καταλαγιάζει. Έβαλα λοιπόν να παίζει το «David Bowie» του (1969) και ξεκίνησα να γράφω. Το album ξεκινά με το «Space Oddity»…Ο ταγματάρχης Tom χάνεται σε μια διαστημική παραδοξότητα και μαζί του και εγώ που νιώθω να σβήνω αντί να γράφω. Πόσο διαφορετικό ακούγεται ένα τραγούδι όταν γνωρίζεις πως ο δημιουργός του έφυγε πρόσφατα…
Ήταν τέλη Νοεμβρίου 2015 όταν από το πουθενά και χωρίς κανείς να το περιμένει, εμφανίστηκε ένα νέο video του David Bowie που είχε τίτλο «Blackstar». Το τραγούδι που κυκλοφόρησε και ως digital download ήταν, όπως μάθαμε αργότερα, προπομπός του νέου album που επρόκειτο να κυκλοφορήσει ο ιδιοφυής Βρετανός καλλιτέχνης. Η χαρά (κάθε οπαδού της μουσικής που σέβεται τον εαυτό του) ήταν μεγάλη. Η τωρινή μουσική πραγματικότητα επιβιώνει χάρη στις δουλειές που εξακολουθούν να παρουσιάζουν οι Μεγάλοι Παλαιοί (!) και ο Bowie ανήκει δικαιωματικά σε αυτή την κατηγορία. Και τι παράξενο όσο και υπέροχο video… Μάγισσες, μυστήριο, συμβολισμοί και… ένας αλλόκοτος Bowie να φορά επίδεσμο στο πρόσωπο του και στην θέση των ματιών να υπάρχουν 2 μαύρα κουμπιά.
Ένα μήνα αργότερα, καθώς το 2015 παραχωρούσε την θέση του σε ένα αβέβαιο (και σκληρό όπως έχει ήδη αποδειχθεί, για τις τέχνες) 2016, ο Bowie μας προσέφερε ένα ακόμη παράξενο video, το «Lazarus», που με στοίχειωσε αμέσως μόλις το είδα. Μου φάνηκε τόσο σκληρό και απόκοσμο που δεν ήθελα να το παρακολουθώ, μα ένιωθα να με μαγνητίζει, να με τραβά στην δυσνόητη (καθώς δεν ήξερα) ιστορία που διηγούνταν. Όταν άκουσα αυτό το υπέροχο τραγούδι, ένιωσα μια παράξενη θλίψη, με καθήλωσε ο τρόπος που το ερμήνευε ο Bowie και απορούσα με τους βιωματικούς του στίχους. Όταν όμως είδα το video, ο τρομοκρατημένος Bowie ξαπλωμένος στο κρεβάτι και φορώντας τον ίδιο επίδεσμο με τα κουμπιά στην θέση των ματιών του, μου ράγισε την καρδιά. Η φριχτή μορφή κάτω από το κρεβάτι που απλώνει ένα χέρι που το νιώθεις απόλυτα ψυχρό, να τον αγγίξει, μου πάγωσε το αίμα. Έτσι φαντάζομαι τον θάνατο: Κρυμμένο, δειλό, τρομαχτικό και ύπουλο…
Παράλληλα, ένας Bowie που φορά τη γνωστή ενδυμασία με τις διαγώνιες ρίγες από το ένδοξο παρελθόν, μπροστά σε μια παράξενη ντουλάπα, να προσπαθεί να χορέψει, να σκεφτεί, να γράψει, να δημιουργήσει… Δείχνει να βιάζεται. Δείχνει να αγωνιά να ολοκληρώσει κάτι. Δείχνει εξίσου τρομοκρατημένος. Στο τέλος θα καταφύγει τρέμοντας, μέσα στη ντουλάπα… Τι παράξενο video…
Στις 8 Ιανουαρίου, την ημέρα των 69ων γενεθλίων του, κυκλοφόρησε επιτέλους το νέο album. Δυο ημέρες αργότερα, πριν καν προλάβω να ακούσω το album, πληροφορούμαι τον θάνατο του. Ήταν απίστευτο. Θλιμμένος επιστρέφω στο video του «Lazarus» και ξαφνικά, όλα είναι ξεκάθαρα. Όλα όσα εξιστόρησε στο video, όλοι αυτοί οι αλλόκοτοι συμβολισμοί, αποκτούν νόημα. Ο David Bowie γνώριζε εδώ και 18 μήνες πως δεν είχε περισσότερο χρόνο, πως όλα θα τέλειωναν. Δεν δέχθηκε όμως να τα αφήσει να τελειώσουν άδοξα. Θα τα τελείωνε όπως τα άρχισε. Δημιουργικά, μουσικά. Δεν καταρρακώθηκε, δεν λύγισε, δεν παραιτήθηκε. Επέμεινε να δουλεύει, να δημιουργεί, να συνθέτει. Ο χρόνος πίεζε και εκείνος ήθελε να προλάβει. Το «Blackstar» ήταν το αντίο του και η επίσημη ανακοίνωση από τον ίδιο, του τελευταίου ταξιδιού που αναπόφευκτα θα έκανε. Ούτε δελτία τύπου, ούτε φήμες που σκοπίμως διέρρευσαν, ούτε θρηνητικές αποκαλύψεις. Μόνο δημιουργία, μόνο μουσική. Και πόνος… Ο Bowie απέδειξε περίτρανα την καλλιτεχνική του ιδιοφυία, μα δεν ντράπηκε να αποκαλύψει πόσο φοβόταν, ούτε πόσο πολύ επιθυμούσε να προλάβει να παρουσιάσει όσα παρουσίασε. Όσο εξαιρετικά δημιουργικός και αποκαλυπτικός είναι ο τρόπος που επέλεξε να μας αποχαιρετήσει, άλλο τόσο είναι πικρός και θλιβερός, δεν μπορώ όμως να φανταστώ καλύτερο…
Ο Ziggy Stardust, που έγραψε και τραγούδησε το ομότιτλο τραγούδι για να μας περιγράψει ποιος είναι, τι έκανε και να μας πληροφορήσει για την επικείμενη διάλυση της μπάντας του (Spiders From Mars) επέστρεψε στα αστέρια, εκεί απ’ όπου πολλοί πιστεύουν ότι προήλθε. Ο Ziggy Stardust δεν ήταν απλά ένας ρόλος όπως οι δεκάδες που υποδύθηκε ο Bowie στην κινηματογραφική του καριέρα, ήταν ένα πρόσωπο που ο Bowie αφομοίωσε, ένας χαρακτήρας που συνέβαλε στο να επιτύχει τα όνειρα του. Ήταν ο θρύλος του Glam-Rock, η προσωπικότητα που άλλαξε την πορεία της μουσικής και επηρέασε εκατοντάδες καλλιτέχνες. Έγινε αυτό που πάντα επεδίωκε: Αστρόσκονη!
Ο David Bowie ήταν (και πάντα θα είναι) ο Thomas Jerome Newton, «The Man Who Fell to Earth», ο ανθρωπόμορφος εξωγήινος σε εκείνη την παράξενη ταινία του 1976. Ο ναυαγός που ήρθε στην γη για να μαζέψει χρήματα και να μπορέσει έτσι να σώσει τον πλανήτη και την οικογένεια του αλλά παρασύρθηκε από τις θνητές αμαρτίες (καπιταλισμός, ναρκωτικά, σεξ, τηλεόραση, μουσική). Ένας ρόλος όπου ο Bowie υποδύθηκε απλώς τον εαυτό του. Ήταν τόσο γήινος όσο και εξωγήινος, όπως ακριβώς και ο χαρακτήρας του. Ο «Άνθρωπος που έπεσε στην Γη» τα κατάφερε! Επέστρεψε επιτέλους στον πλανήτη του, κοντά στην γυναίκα και τα παιδιά του. Επιστρέφοντας φρόντισε να αφήσει και σε εμάς κάτι, σε αυτόν τον πλανήτη που παραλίγο να γίνει μόνιμα και δικός του: την τέχνη και τη μουσική του…
Ο «Starman», ο εξωγήινος αγγελιαφόρος που μετέφερε το μήνυμα ελπίδας και σωτηρίας του Ziggy Stardust προς τη νεολαία της Γης, περίμενε υπομονετικά στον ουρανό, ήρθε, μας γνώρισε, μας πήρε τα μυαλά και εξαφανίστηκε μέσα σε μια εκτυφλωτική λάμψη φωτός. Ο παράξενος Πιερότος, την ιστορία του οποίου ο Bowie είτε μας την διηγήθηκε είτε μας την τραγούδησε ως Cloud, βρήκε επιτέλους γαλήνη δίπλα στην αγαπημένη του κολομπίνα. Ο μυστηριώδης «The Man Who Sold the World», το doppelganger του Bowie του οποίου οι προθέσεις παραμένουν ακαθόριστες αν και ανησυχητικές, έχασε τον έλεγχο (αν και ποτέ δεν τον έχανε). Ίσως κάποια στιγμή ανακαλύψουμε που οδήγησε αυτή η απώλεια.
Ο «Λεπτός Λευκός Δούκας» δεν έχει άλλα ερωτικά τραγούδια να μας πει με τον γνωστό κενό του τρόπο, έτσι αποσύρθηκε για πάντα, παρεξηγημένος για τις λανθασμένες και ανεξέλεγκτες δηλώσεις του, μα αιώνια γοητευτικός και δημιουργικά ρομαντικός. Ο Jareth, ο βασιλιάς των Goblins στον Λαβύρινθο, αν και πέρασαν τόσα χρόνια εξακολουθούσε να βλέπει ξωτικά μέσα στον καθρέφτη – αυτό που άλλοι ονομάζουν ψευδαισθήσεις- αρνούμενος να αποδεχθεί πως μεγαλώνει. Έτσι αποφάσισε να χαθεί μέσα στα όνειρα που δημιουργούσε με τις μαγικές του κρυστάλλινες μπάλες. Ποιος ξέρει; Ίσως να βρέθηκε και πάλι κοντά στην αγαπημένη του Sarah…
Είναι πολλά όσα θέλω να πω για τον David Bowie, μα θα είναι πάντα λίγα. Μπορούμε να μιλάμε ώρες για τον «χαμαιλέοντα της rock», αυτόν τον «εξωγήινο» καλλιτέχνη που ο αυτοβιογραφικός τρόπος που συνέθετε τα τραγούδια του (ιδιαίτερα την ύστερη περίοδο του) προκαλούσαν συναισθηματικούς αφοπλισμούς, μα όσα και να πεις δεν θα είναι αρκετά. Τι μπορείς να πεις δηλαδή για τον άνθρωπο που στα 22 του δημιούργησε το «Space Oddity»; Θες να τον επαινέσεις η είσαι από αυτούς που αναζητούν διαρκώς αιτίες για να κατακρίνουν; Πόσο μπορείς δηλαδή να επαινέσεις και πως στην ευχή να κατακρίνεις κάποιον που στα 22 του δημιούργησε το «Space Oddity»; Δεν γίνεται!
Ο Major Tom πλέει στο διάστημα πολύ μακριά από την Σελήνη. Ο πλανήτης Γη θα παραμείνει μελαγχολικός και εμείς δε μπορούμε να κάνουμε τίποτα απολύτως γι’ αυτό…
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Πες την γνώμη σου....