Ghostbusters (1984)

Με αφορμή το πρόσφατο αντίο του Harold Ramis (24/2/2014) και την ιδιαίτερη αγάπη μου για την μουσική και τον κινηματογράφο της δεκαετίας του ’80, πήρα την απόφαση να πω μερικά πράγματα για μια από τις πιο αγαπημένες μου ταινίες όλων των εποχών, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στον τρόπο που θα αντιμετώπιζα από εκεί και έπειτα και τον κινηματογράφο αλλά και την ζωή γενικότερα (α, τίποτα δεν είναι τυχαίο σε αυτή την ζωή, ακόμα και η «λατρεία» για τα φαντάσματα)!

Τον Ιούνιο του 1984 κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους της Αμερικής, η ταινία «Ghostbusters» και αυτό που ακολουθεί ξεπερνά κάθε φαντασία! Σπάει τα ταμία, σημειώνει εισπρακτικό ρεκόρ και το πασίγνωστο λογότυπο της, παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα πλέον πρωτότυπα και πιο ευφάνταστα λογότυπα που δημιουργήθηκαν ποτέ. Παράλληλα ξεκινά και η Ghostbusters mania που εκτός από τα πασίγνωστα μπλουζάκια και οτιδήποτε άλλο μπορούσε να αποτελέσει «εμπορικό όργιο», αναγεννά και την επιστήμη της παραψυχολογίας, που με την σειρά της δημιούργησε ένα σωρό «Κυνηγούς Φαντασμάτων» σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η επιτυχία της ταινίας έγκειται στο αναμφισβήτητο γεγονός πως ήταν άψογη σε όλα της. Στο σενάριο, στην σκηνοθεσία, στα εφέ που για την εποχή ήταν απίστευτα, στο casting και στο καταπληκτικό της soundtrack. Σπάνια βλέπουμε τόσο προσεγμένη προσέγγιση σε μια κωμωδία και αυτό αποτελεί ένα πολύ καλό μάθημα στο πως πρέπει να αντιμετωπίζεται ένα φιλμ.

Το 1984 υπήρξε μια ιδιαίτερα «καρπερή» κινηματογραφικά χρονιά, και στις αίθουσες παίζονταν ταινίες όπως τα: «The Terminator», «A Nightmare on Elm Street», «Amadeus», «The Karate Kid», «Indiana Jones and the Temple Of Doom», «Gremlins», «Beverly Hills Cop» κ.α. Αν το «Ghostbusters» δεν ήταν σε παρόμοια υψηλά πρότυπα, δεν θα πετύχαινε. Η ταινία ήταν νούμερο ένα στο box office για πέντε συνεχόμενες εβδομάδες, αποφέροντας συνολικά $ 99.800.000! Μετά από επτά εβδομάδες στο νούμερο ένα, τελικά έπεσε στη δεύτερη θέση από την ταινία του Prince, «Purple Rain» και είχε αποφέρει $ 142.600.000, δεύτερη πίσω από το «Indiana Jones and the Temple Of Doom». Ωστόσο, ανέκτησε την πρώτη θέση την επόμενη εβδομάδα, και στη συνέχεια και πάλι, έξι εβδομάδες αργότερα. Έφθασε τα $ 229.200.000 στο box office, καθιστώντας την δεύτερη υψηλότερη ταινία του 1984, πίσω μόνο από το «Beverly Hills Cop». Με την επανέκδοση της το 1985, πέτυχε να γίνει η πιο επιτυχημένη κωμωδία της δεκαετίας του 1980. Έλαβε δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ, συμπεριλαμβανομένων των Best Original Song (για το τραγούδι "Ghostbusters") και Best Visual Effects. Ήταν επίσης υποψήφια για δύο Χρυσές Σφαίρες: Καλύτερης Ταινίας - Μιούζικαλ ή Κωμωδία και Καλύτερου Ηθοποιού σε μιούζικαλ η κωμωδία, (Bill Murray).

Η ιστορία του «Ghostbusters» μας μιλά για 3 επιστήμονες παραψυχολόγους, που μελετούν διάφορα μεταφυσικά φαινόμενα με την χρηματοδότηση του Columbia University. Όταν το πανεπιστήμιο θα τους διώξει χλευάζοντας την δουλειά τους, οι 3 φίλοι θα αποφασίσουν να δημιουργήσουν μια ιδιαίτερη υπηρεσία που αφορά έρευνες μεταφυσικών φαινόμενων αλλά και την εξόντωση φαντασμάτων! Χρησιμοποιούν τον δικό τους «εκκεντρικό» επιστημονικό εξοπλισμό, ειδικές στολές που θυμίζουν επιστάτη η εξολοθρευτή εντόμων, και βρίσκονται αντιμέτωποι εκτός από τα φαντάσματα, με τις αρχές της Νέας Υόρκης που αμφισβητούν έντονα το έργο τους. Όταν η Dana Barrett (Sigourney Weaver) ζητήσει την βοήθεια τους σχετικά με παράξενα φαινόμενα που συμβαίνουν στο διαμέρισμα της, οι Ghostbusters θα ανακαλύψουν πως ολόκληρη η πόλη κινδυνεύει από ένα αρχαίο κακό!

Οι απίστευτοι χαρακτήρες του έργου, αποτυπώνονται μαεστρικά στην οθόνη χάρη στις ερμηνείες εξαιρετικών ηθοποιών του τότε αλλά και του σήμερα, που πραγματικά απογειώνουν την ταινία. Ο μοναδικός Dan Aykroyd στον ρόλο του Dr. Raymond "Ray" Stantz, ο θεότρελος Bill Murray στον ρόλο του Dr. Peter Venkman, ο ταλαντούχος Harold Ramis στον ρόλο του Dr. Egon Spengler, η γοητευτικότατη στα νιάτα της και πριν αναλάβει να βάλει στην θέση τους τα τέρατα του «Alien», Sigourney Weaver, ο απίθανος Rick Moranis που όπως πάντα προσφέρει άφθονο γέλιο και ο Ernie Hudson, ο τέταρτος Ghostbuster. Η σκηνοθεσία ανήκει στο μεγάλο Ivan Reitman, που ιδιαίτερα στις δεκαετίες του ’80 και ‘90 σκηνοθέτησε κάποιες από τις καλύτερες κωμωδίες, όπως τα «Meatballs» (1979), «Stripes» (1981), «Twins» (1988), «Ghostbusters II» (1989), «Dave» (1993), «Junior» (1994), «Fathers' Day» (1997), «Evolution» (2001) κ.α. Η μουσική της ταινίας γράφτηκε από τον Elmer Bernstein (The Magnificent Seven, The Ten Commandments, The Great Escape κ.α.), ενώ το soundtrack εκτός από το ομότιτλο τραγούδι του Ray Parker, Jr. που έγινε τεράστια επιτυχία μένοντας για 3 εβδομάδες στην 1^η θέση του Billboard's Hot 100 chart, περιείχε τραγούδια των The BusBoys, των Thompson Twins, των Air Supply και της Laura Branigan. Είναι αυτές οι λεπτομέρειες που πάντα κάνουν την διαφορά και συμβάλλουν σε μοναδικά αποτελέσματα!

Η αρχική ιδέα του φιλμ ήταν ένα project του Dan Aykroyd (γοητευόταν πάντα από το μεταφυσικό) που είχε σκοπό να δουλέψει με τον μεγάλο John Belushi. Το "Ghost Smashers", περιλάμβανε ταξίδια στον χρόνο, στο διάστημα και σε άλλες διαστάσεις, σε μια ανελέητη μάχη με τεράστια φαντάσματα, μια ιδέα που κρίθηκε οικονομικά ανέφικτη από τον Ivan Reitman. Έτσι και με βάση κάποιες από τις υποδείξεις του σκηνοθέτη, ο Dan Aykroyd μαζί με τον Harold Ramis έφτιαξαν από την αρχή το σενάριο ολοκληρώνοντας το, το 1982. Είχαν γράψει ρόλους ειδικά για τους John Belushi, John Candy, και Eddie Murphy, αλλά αναγκάστηκαν να αλλάξουν τα σχέδια τους μετά τον θάνατο του Belushi (5 Μαρτίου 1982) και την άρνηση των άλλων ηθοποιών. Έβαλαν τους εαυτούς τους στους πρωταγωνιστικούς ρόλους καθώς και τον Bill Murray (με τον οποίο είχε δουλέψει ξανά ο Reitman) που η αυτοσχεδιαστική του ικανότητα ταίριαξε γάντι στον ρόλο του Peter Venkman, τον χαρακτήρα που θα υποδυόταν ο Belushi. Οι 3 τους έφτιαξαν ένα από τα πιο διάσημα τρίο στην ιστορία του κινηματογράφου και μια ταινία που 30 χρόνια μετά, παραμένει μοναδική! Φήμες θέλουν φέτος να ξεκινούν τα γυρίσματα του «Ghostbusters 3», όμως μετά τον θάνατο του Ramis, τίποτα δεν έχει επιβεβαιωθεί.

Harold Allen Ramis (November 21, 1944 – February 24, 2014)

Τα 80’s υπήρξαν η πιο παραγωγική δεκαετία σε ότι αφορά ταινίες μεταφυσικού περιεχομένου, όμως αυτό που καθιέρωσαν ως είδος ήταν οι εξαιρετικές κωμωδίες τρόμου. Το «Ghostbusters» είναι μια κωμωδία τρόμου, καταλήγει όμως καθαρή κωμωδία, που πάτησε πάνω σε αυτή τη νέα μόδα με σκοπό να διακωμωδήσει εμμονές και φόβους. Σκηνές της ταινίας, όπως αυτή με το φάντασμα της όμορφης γυναίκας (Dream Ghost) που ερωτοτροπεί με τον Ray (Dan Aykroyd), έγιναν κλασσικές και από τότε την συναντούμε σε πάρα πολλές ταινίες. Πολλοί μάλιστα έχουν δηλώσει πως αν το «Ghostbusters» γυριζόταν ως μια καθαρή ταινία τρόμου, με διαφορετικούς φυσικά ηθοποιούς, θα μπορούσε να γίνει αρκετά τρομαχτική (αλλάζοντας βέβαια την τελική μάχη). Οι περισσότερες όμως κωμωδίες αυτού του είδους, για να είναι επιτυχημένες, οφείλουν να προσεγγίσουν σοβαρά το θέμα με το οποίο καταπιάνονται και έπειτα, να το φέρουν στα μέτρα τους. Οι μεταφυσικές ανησυχίες του Dan Aykroyd και οι γνώσεις του Harold Ramis, σε κάνουν να πιστεύεις πως ο απίστευτος επιστημονικός εξοπλισμός των Ghostbusters, είναι πραγματικός (μάλιστα μια ολόκληρη γενιά επίδοξων Κυνηγών Φαντασμάτων προσπάθησε να τον κατασκευάσει!). Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της ταινίας, είναι η μυθολογία της. Ο Zuul the Gatekeeper, ο Gozer, ο Σουμέριος θεός της Καταστροφής, και ο Vinz Clortho the Keymaster, είναι φανταστικοί χαρακτήρες που επινόησαν οι συγγραφείς, όμως μετά την προβολή της ταινίας και μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια που μεσολάβησαν, οι φανατικοί θαυμαστές της δημιούργησαν μια ολόκληρη μυθολογία, με τελετές, κληρονομιές, προφητείες, δίνοντας ζωή σε κάτι ανύπαρκτο!

Αξέχαστες στιγμές της ταινίας: Το απίθανο no ghost sign (απαγορεύονται τα φαντάσματα), το trademark του φιλμ και της Ghostbusters-mania, ο απίθανος Slimer (Γλίτσας ή Μύξας) το σιχαμερό και αστείο φάντασμα από καθαρό «εκτόπλασμα» με την τεράστια όρεξη (που την φωνή του κάνει ο Ivan Reitman), ο τερατόμορφος ημίθεος Zuul, τσιράκι του Gozer του Καταστροφέα (που την φωνή του κάνει πάλι ο Ivan Reitman), ο Zombie ταξιτζής, το Proton Pack, η βασική συσκευή που με τις ακτίνες πρωτονίου εξολοθρεύει η συλλαμβάνει τα φαντάσματα, το Ghost Sniffer, η συσκευή που «οσφραίνεται» τα φαντάσματα (που στην πραγματικότητα πρόκειται για μια συσκευή που αναλύει τα σωματίδια στον αέρα), τα Ecto Goggles, τα ειδικά ματογυάλια που βλέπουν τα αόρατα φαντάσματα, το όχημα των Ghostbusters, ο Rick Moranis, η θεότρελη ιδέα να παρουσιάσουν το «εκτόπλασμα» ως γλίτσα, και φυσικά, ο Stay Puft Marshmallow Man! Πανδαισία «παρανοϊκών» ιδεών, που παραμένουν αξεπέραστες!

Τέλος (κάτι που μπορεί να αποτελεί spoiler σε κάποιον που δεν έχει δει την ταινία) κάτι που έρχεται ως απάντηση σε πολλούς κατακριτές της ταινίας, που λόγω κυρίως της αμάθειας τους, κατηγορούν έντονα την τελική μάχη της ταινίας και τον γιγαντιαίο Stay Puft Marshmallow Man. Η πραγματική ρομαντική λογοτεχνία (ιστορίες τρόμου Βικτωριανής και μη, εποχής), μέσα από μεγάλους συγγραφείς όπως οι Edgar Allan Poe και Howard Phillips Lovecraft, προσεγγίζουν τον τρόμο μέσα από το υποσυνείδητο του αναγνώστη, χωρίς σχεδόν ποτέ να τον περιγράφουν, αφήνοντας το μυαλό του αναγνώστη να σχηματίσει την εικόνα. Στην τελευταία σκηνή οι Ghostbusters δεν πολεμούν το Κακό, πολεμούν ένα σύμβολο βγαλμένο από το μυαλό του Dan Aykroyd, για να αντικαταστήσει το τρομακτικό πράγμα που το μυαλό του δεν θα μπορούσε να αντιληφθεί. Ο Stay-Puft Marshmellow man είναι τρομακτικός, ακριβώς επειδή η αναπαράσταση είναι τόσο ανεπαρκής για αυτό που αντιπροσωπεύει. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς, κωμωδία…

Μια από τις πιο απολαυστικές κωμωδίες, όλων των εποχών!

5 χρόνια αργότερα, το 1989 και χωρίς να έχει ακόμη καταλαγιάσει ο θόρυβος της ταινίας, θα έρθει η φυσιολογική συνέχεια της, το εξίσου καλό «Ghostbusters II», για το οποίο ίσως μιλήσουμε κάποια στιγμή στο μέλλον. Προς το παρόν, και όποτε παρουσιαστεί πρόβλημα:

- Who you gonna call?

- Ghostbusters!