The Forest (2016) – Το Δάσος

Οι Ασιατικές παραδόσεις έχουν να παρουσιάσουν μερικές ιδιαίτερα ανατριχιαστικές στιγμές, γεγονός που ο κινηματογράφος τους φρόντισε να εκμεταλλευτεί στο έπακρο. Πουθενά αλλού δεν συναντούμε τόσο άρρηκτα συνδεδεμένες με την κουλτούρα κάθε περιοχής πολλές και διαφορετικές ιστορίες φαντασμάτων, όσο στην σκοτεινή, ρομαντική και συχνά εφιαλτική λαογραφία χωρών όπως η Κίνα και η Ιαπωνία και αυτό (σε συνδυασμό με την έντεχνη χρησιμοποίηση πρωτότυπων jump scares) θεωρώ πως είναι και το μυστικό της επιτυχίας των Ασιατικών ταινιών τρόμου. Αυτή την επιτυχία θέλησε άπειρες φορές να εκμεταλλευτεί το Hollywood, είτε δημιουργώντας κάκιστα (τις περισσότερες φορές) remakes αυτών των ταινιών είτε παρουσιάζοντας την δική του «δυτικοποιημένη» εκδοχή σε αυτές τις παραδόσεις.

Στο «The Forest» παρακολουθούμε την ιστορία της Sara (Natalie Dormer) που φθάνει στην Ιαπωνία για να αναζητήσει την δίδυμη αδερφή της Jess, που έχει εξαφανιστεί μυστηριωδώς. Οι έρευνες της θα την οδηγήσουν στο θρυλικό δάσος Aokigahara, όπου ο θρύλος λέει πως οι άνθρωποι πάνε εκεί για να αυτοκτονήσουν. Αν και όλοι θεωρούν πως η Jess είναι νεκρή, η Sara είναι πεπεισμένη για το αντίθετο, έτσι με την βοήθεια ενός δημοσιογράφου και ενός Ιάπωνα οδηγού θα μπει στο δάσος για να ψάξει την αδερφή της, αλλά τίποτα δεν την έχει προετοιμάσει για τον τρόμο που πρόκειται να αντιμετωπίσει.

«Το Δάσος» είναι μια μεταφυσική-ψυχολογική ταινία τρόμου και η ιστορία του είναι εμπνευσμένη από το πραγματικό δάσος Aokigahara γνωστό και ως η «Θάλασσα των Δένδρων», που βρίσκεται στα βορειοδυτικά του όρους Fuji. Ο μύθος θέλει να κατοικούν στα βάθη του δάσους τα ubasute, θλιμμένα φαντάσματα ηλικιωμένων γυναικών που οι οικογένειές τους, μη μπορώντας να τις φροντίσουν, τις έχουν εγκαταλείψει στο δάσος. Αργότερα το Aokigahara έγινε γνωστό και ως «Δάσος Αυτοκτονίας» γιατί τις τελευταίες δεκαετίες οι άνθρωποι πηγαίνουν εκεί θέλοντας να δώσουν τέρμα στην ζωή τους (το 2003 βρέθηκαν στο δάσος 105 πτώματα!). Το Aokigahara θεωρείται ένα ιδιαίτερα ανατριχιαστικό μέρος, πυκνό και σκοτεινό με σχεδόν ανύπαρκτη πανίδα, όπου εξαιτίας των κοιτασμάτων σιδήρου που υπάρχουν στο βουνό, δεν λειτουργούν πυξίδες και κινητά τηλέφωνα. Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση εκεί βρίσκονται και τα Yūrei (μικρή συγγένεια με τα δυτικά φαντάσματα) και το δάσος τα χρησιμοποιεί για να σε ξεγελάσει! Για αυτόν τον λόγο, όταν μπεις στο δάσος δεν πρέπει ποτέ να βγεις από το μονοπάτι, γιατί αν χαθείς τα Yūrei θα έρθουν να σε βρουν και θα σε κάνουν να δεις πράγματα που θα σε κάνουν να θέλεις να πεθάνεις. Στην αρχή του μονοπατιού υπάρχει μια ταμπέλα που προτρέπει αυτούς που επισκέπτονται το δάσος για να αυτοκτονήσουν, να σκεφτούν τις οικογένειες τους και τα αγαπημένα τους πρόσωπα και να επικοινωνήσουν με ένα κέντρο βοήθειας. Παρόμοιες ταμπέλες υπάρχουν σε ολόκληρη σχεδόν την διαδρομή!

Το «The Forest» από την στιγμή που ανακοινώθηκε η δημιουργία του, κέντρισε το ενδιαφέρον μου, καθώς φαινόταν πολλά υποσχόμενο και η θεματολογία του με όλο αυτό το εξαιρετικό υπόβαθρο, έθετε τα θεμέλια για κάτι αυθεντικό και αρκετά τρομαχτικό. Στην παραγωγή βρισκόταν ο David S. Goyer, σεναριογράφος των «Batman Begins», «Man of Steel» και «Superman v Batman: Dawn of Justice» κάτι που έδινε ελπίδες, αλλά στην καρέκλα του σκηνοθέτη καθόταν ο Jason Zada που δεν είχε τίποτα να παρουσιάσει εκτός από 2 ταινίες μικρού μήκους και το σενάριο στο παράξενο «The Houses October Built» του (2014). Το σενάριο υπέγραφε αρχικά ο Ben Ketai του κακού sequel στο εξαιρετικό «30 Days of Night» και το εμπλούτισαν ο άγνωστος (σε έμενα) Nick Antosca και η Sarah Cornwell η οποία «εξέλιξε» την πραγματική ιστορία του δάσους προσθέτοντας της το στοιχείο της θλίψης, σύμφωνα με το οποίο ο άνθρωπος που έχει θλίψη μέσα του είναι επικίνδυνο να μπει στο δάσος γιατί γίνεται αυτομάτως στόχος των πνευμάτων. Ο Jason Zada φημολογείται ότι επισκέφτηκε ο ίδιος το δάσος πριν αρχίσουν τα γυρίσματα και πως τρεις οδηγοί αρνήθηκαν να τον συνοδεύσουν, μέχρι να βρεθεί ένας τέταρτος ο οποίος όμως επέμενε να επιστρέψουν πριν σουρουπώσει (στοιχείο που μετέφεραν και στην ταινία). Τα γυρίσματα απαγορεύονται στο Aokighara, έτσι η παραγωγή επέλεξε το πανέμορφο Εθνικό Πάρκο Tara στη Σερβία, για να ολοκληρώσει το φιλμ.

Το πιο αλλόκοτο στην υπόθεση, είναι ότι χρειάστηκαν 3 χρόνια για να γυριστεί η ταινία, κάτι που το αποτέλεσμα δεν δικαιολογεί. Τα πλάνα είναι κάπως κλειστά, η φωτογραφία δεν έχει να επιδείξει κάτι το ιδιαίτερο (εκτός από μερικές πολύ καλές στιγμές), η σκηνοθεσία είναι κάπως «ρηχή» δίνοντας την αίσθηση πως ο Zada διστάζει να τολμήσει (αν και έχει προοπτικές) και ασθενεί αρκετά στο θέμα του ήχου. Αυτά όμως είναι απλές «γκρίνιες» μπροστά στα δυο βασικότερα προβλήματα του «The Forest»:

Πρώτο και κυριότερο, είναι το ίδιο το δάσος. Η τοποθεσία είναι υπέροχη αλλά εμείς βλέπουμε ένα ελάχιστο μέρος της (αν το γύριζαν στο πάρκο της γειτονιάς δεν θα καταλάβαινα την διαφορά). Έπειτα, όταν έχεις ένα τόσο ανατριχιαστικά μεταφυσικό υπόβαθρο, είναι κρίμα να μην προεκτείνεις περεταίρω την ιστορία και τα πλάνα σου γύρω από αυτά. Δεν χρειάζεται να δείξεις πολλά, απλά να αφήσεις τις ιστορίες να παρασύρουν. Δυστυχώς, σε καμία στιγμή του φιλμ δεν ένιωσα αυτή την ανατριχιαστική ατμόσφαιρα που υποτίθεται πως συνοδεύει το δάσος.

Δεύτερο βασικό (και κυρίως ενοχλητικό) πρόβλημα είναι τα διάφορα άκυρα «ξαφνιάσματα» (jump scares). Οι συντελεστές του έργου πρέπει να είδαν πως το πράμα έγερνε περισσότερο στον ψυχολογικό παράγοντα αλλά εκείνοι το διαφήμιζαν ως ταινία τρόμου και κάπως έπρεπε να δικαιολογήσουν αυτόν τον τρόμο. Εφόσον δεν μπόρεσαν να μεταφέρουν μια έντονη αίσθηση ανησυχίας και φόβου εκμεταλλευόμενοι το συναισθηματικό και ιστορικό υπόβαθρο του δάσους (όπως ανέφερα προηγουμένως), είπαν να βάλουν άσχετα ξαφνιάσματα εδώ και εκεί για να επιτύχουν εκείνες τις «κραυγούλες» που έκαναν διάσημα τα ασιατικά films και φαίνεται πως συμβάλλουν αρκετά στην εμπορική επιτυχία κάποιων ταινιών. Δεν κρίνω αν τα jump scares είναι επιτυχημένα η όχι ή αν σε κάνουν να πετάγεσαι από την θέση σου (προσωπικά δεν ένιωσα καμία συγκίνηση), αλλά το πόσο «άκυρα» είναι με την ιστορία που διηγείται η ταινία. Γυρίζει για παράδειγμα η κοπελιά στο σπίτι της, όπου φυσικά όλα είναι θεοσκότεινα, και από το πουθενά πετάγεται μια γριά (που δεν είναι φάντασμα) και κάνει και «Μπουουουουου…». Γιατί; Βλέπεις, για παράδειγμα, παράξενες φασματικές μορφές κάπου στο δάσος και χωρίς κανένα λόγο η μία ορμάει προς το μέρος σου, γίνεται τρομαχτική και φωνάζει επίσης: «Μπουουουουου…». Γιατί; Δεν επεκτείνω περισσότερο για να αποφύγω τα spoilers. Τα περισσότερα όμως jump scares του «The Forest» είναι άκυρα και χωρίς ουσιαστικό λόγο ύπαρξης.

Έχοντας φρέσκο ακόμα «Το Δάσος» στο μυαλό μου, δεν είμαι σίγουρος τι να σκεφτώ. Έχει τις καλές του στιγμές, αλλά αφήνει πολλά να πάνε χαμένα. Άκυρα jump scares και εξίσου άκυρη προσπάθεια να μοιάσει με ασιατικό φιλμ τρόμου, με μια καλή ιστορία που περνάει όμως ανεκμετάλλευτη. Δεν κατορθώνει να αποφύγει τα κλισέ (λαμπρό παράδειγμα το φινάλε) αλλά από την άλλη, είναι τόσο έντονο το background της ιστορίας που διηγείται, που δεν σε κάνει να βαρεθείς και σου αφήνει μάλιστα και την αίσθηση πως ίσως να το απόλαυσες. Όμως το φιλμ σε αφήνει συναισθηματικά αμέτοχο και αυτή είναι η μεγάλη του αποτυχία. Δεν αισθάνεσαι την απόγνωση ή την απελπισία των νεκρών ψυχών που περιφέρονται στο δάσος (παράγοντας που θα έπρεπε να προσεχθεί ιδιαίτερα), δε νιώθεις τίποτα απολύτως για την πρωταγωνίστρια και όσα περνάει, δεν αναπτύσσει ικανοποιητικά τους χαρακτήρες. Προβληματικό είναι επίσης και το «ρηχό» soundtrack της ταινίας, με σχετική απουσία μουσικής και έλλειψη ambient ήχων του δάσους που θα συνέβαλλαν θετικά στην ατμόσφαιρα. Υπάρχουν βέβαια μερικές επιτυχημένες στιγμές ψυχολογικής έντασης, αλλά καταδικάζονται από την επιδεικτική προσπάθεια επιβολής μυστηρίου, στα πρότυπα των γνωστών Ασιατικών ταινιών τρόμου.

Το «The Forest» αξίζει περισσότερο για την θεματολογία του (που είναι ότι πρέπει για να ξεκινήσουν «όμορφες» και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες συζητήσεις με την παρέα) και προτείνεται περισσότερο στους φίλους των ταινιών τρόμου που δεν έχουν υψηλές απαιτήσεις. Πρόκειται δυστυχώς για μια μεγάλη ευκαιρία που πέρασε τελικά ανεκμετάλλευτη.  

(6/10)